Karen Baptist Convention

(၂ဝ၂၃-၂ဝ၂၄)တၢ်မၤလိနံၣ်ဖျိကၠိမီထိၣ်မ့ၢ်ဝဲ "မၤစၢ်လီၤနနီၣ်တၢ်တဂ့ၤ" ဒီးၦၤဖျိထီၣ်ကၠိခဲလၢ၁်အိၣ်ဝဲ(၃ဝ)ဂၤန့ၣ် လီၤ. မၤဝံၤဘၣ်က့ၤတၢ်ပျၢ်ကၠိတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤဖဲ(၁၄.၂.၂ဝ၂၄)သီအနံၤဂီၤ(၁ဝးဝဝ)နၣ်ရံၣ်ဒီး စံးဘျုး ဘၣ်က့ၤ သရၣ်မုၣ်ဒိၣ်ဒီးကထၢၣ်ထူထူ(ပဘယဖ)ဒီး သရၣ်မုၣ်ဒီးကထၢၣ်အဲၣ်တၢ်ဂ့ၤ(MIT)သ့ၣ်တဖၣ်လၢဟဲတုၤဒီး ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဖျိကၠိၦၤမၤသကိးတၢ်ႇ တၢ်ပျၢ်ကၠိအတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤဃု၁်ဒီး ကီၢ်ဖိကီၢ်လံၤကၠိဖိမိၢ်ပၢ်သရၣ်သမါသ့ၣ်တဖၣ် လၢဟဲတုၤအိၣ်ၦၤဒီး ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါၦၤလၢ တၢ်ကီတၢ်ခဲႇ တၢ်ဃံးတၢ်စ့ၤအပူၤအံၤဒၣ်လဲ၁်န့ၣ်လီၤ.

ကီၢ်တီအူပကူဘျၢထံလံ၁်စီဆှံကၠိအိၣ်ဒီး တၢ်ဟ့ၣ်လီၤဖျိကၠိတဖၣ်လံ၁်အုၣ်သး(၄၃)ဘျီတဘျီ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤဖဲ လါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၂၈သီႇ ၂ဝ၂၄အနံၤဖဲ ပကူဝ့ၢ်တၢ်အိၣ်ဖှီၣ်တၢ်ဘါယွၤသရိ၁်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတဘျီအံၤ ၦၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤမ့ၢ်ဝဲ-သရၣ်မုၣ်ဒီးကထၢၣ်ဒိဒိၣ်ထူ(ကၠိခိၣ်စၢၤ) ၦၤသိၣ်လီၤဖျိကၠိလၢ သရၣ်မုၣ်မူမုၢ်ဝါ(ယွၤဂ့ၤပီညါဝဲၤကျိၤ? ၦၤနဲၣ်တၢ်) ဒီး တၢ်ထုကဖၣ်လၢဖျိကၠိအဂီၢ်လၢ သရၣ်မုၣ်ဂ့ၤဂ့ၤထူ(တၢ်ဘၣ်ထွဲတုၤအိၣ်လိ၁်သးဝဲၤကျိၤ? ၦၤနဲၣ်တၢ်) တၢ်ကတိၤစံးဘျုးလၢ သရၣ်မုၣ်အမတ့ၢ်ထူ(ကၠိခိၣ်) ဒီး တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤပျၢ်တၢ်လၢ သရၣ်ဒိၣ်ဒီးကထၢၣ်နံၤဒိၣ်ထူ(နဲၣ်ရွဲၣ်) န့ၣ်လီၤ. အိၣ်စ့ၢ်ကီးဒီးတၢ်မၤလၤကပီၤ ကၠိဖိလီၢ်လံၤမၤတ့ၢ်တၢ်သးခုကစီၣ်ၦဲၤထီၣ်အနံၣ်(၄ဝ)ဒီး(၂၅)နံၣ်သ့ၣ်တဖၣ်လီၤ. တၢ်ကတိၤသဆၣ်ထီၣ်တၢ်မၤဘူၣ်လၢ သရၣ်ဒိၣ်သးဝါစ့ၣ် န့ၣ်လီၤ. ဖျိကၠိခဲလၢ၁်အိၣ်ဝဲ(၄ဝ)ဂၤန့ၣ်လီၤ.

၁.လံ၁်စီဆှံကၠိလိၣ်ထီၣ်ဖးထီၣ်အဂ့ၢ်
ကီၢ်ရၣ်ကၠ့ၣ်အပူၤအံၤ တၢ်သးခုကစီၣ် ဘၣ်တၢ်စးထီၣ်အီၤလၢ သရၣ်ဟါရံၣ် သးၦၢ်ဖဲ ၁၈၅၃ နံၣ်န့ၣ်လီၤ. ပကီၢ်အံၤအပူၤ တၢ်ဆူးတၢ်ဆါလီၤဆီဒၣ်တၢ် တၢ်ညၣ်ဂိၢ်တမံၤ အါတုၤဒၣ်လဲ၁်ၦၤသ့ၦၤဘၣ်လၢ ကီၢ်အဂၤတဖၣ် ဟဲဝဲတဘူၣ်ညီညီဘၣ်. ပၦၤထံဖိကီၢ်ဖိတဖၣ်တခီ ၦၤသ့ၦၤဘၣ်စှၤဒိၣ်မးလီၤ.
ယွၤအဲၣ်ဒိး တၢ်မူထီၣ်လၢ ကီၢ်အံၤအပူၤကစီဒီအဃိ ၦၤအဲၣ်နီၢ်ကီၢ် တၢ်သး ခုကစီၣ်လၢ ကီၢ်အဂၤတဖၣ် တပျံၤတၢ်ဘၣ်ဒီး ဟဲမၤတၢ်လၢပကီၢ်ပူၤဃု၁် ဒီးပထံဖိ ကီၢ်ဖိတနီၤသတးဒီး ဖဲသရၣ်ဟါရံၣ်သးစၢ်ဒီး သရၣ်ချဲအစိၤ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အါထီၣ် တုၤ လၢအဖုနွံဆံညါဒီး ဘျၢထံခရံ၁်ဖိအနီၢ်ဂံၢ်ကအိၣ် ခံကထိဃၣ်ဃၣ်န့ၣ်လီၤ. 
၁၉၄၂ နံၣ်အဘၢၣ်ကဝီၤ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လီၤပြံလီၤပြါဘၣ်ဆၣ် တုၤ ၁၉၄၆ နံၣ် န့ၣ် တၢ်ဘၣ်လီၢ်ဘၣ်စးက့ၤ တဆံးတက့ၢ်န့ၣ်လီၤ. အဂၤတမံၤ လၢညါပမိၢ်လုပၢ်လၢ် အါတက့ၢ်စံးၦၤလၢ ‘‘ၦၤကးအ့က့ဖိ အမဲ၁်ဖ့ လီန့ၢ်ၦၤလၢ ယွၤဟဲက့ၤ’’  ဒီးကးတံ၁်ဃ၁်တြဲၤလီၤ. မ့မ့ၢ်တဘျီအံၤ အဝဲသ့ၣ်တနီၤ ဃ့ၦၤလၢၦၤကလဲၤ မၤတၢ်သးခုကစီၣ်လၢ အကျါလီၤ. တုၤတၢ်ဒုးတၢ်ယၤလၢ ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤဂၢၢ်ထီၣ်က့ၤတစဲးန့ၣ် ဒူသဝီကိးဖျၢၣ်ဒဲး ဃ့တၢ်မၢဖိန့ၣ်လီၤ. တဘျီအံၤ ပကီၢ်ဟ့ၣ်တၢ်မၢဖိတန့ၢ် ၦဲၤထီၣ်ၦဲၤထီလၢၤဘၣ်. ၁၉၆၈-၆၉ နံၣ်န့ၣ် တၢ်မၢဖိအိၣ်တုၤလၢ ၁၁၂ ဂၤ ယဘၣ်ဆၣ်တၢ်မၢဖိလိၣ်ဒံးဝဲလီၤ.

(၁) ကူးဘုအလီၢ်အိၣ်အါမး ၦၤမၤတၢ်ဖိအိၣ်စှၤ
ပထံပကီၢ် လိၣ်ဘၣ်တၢ်မၢဖိ ဒ်ပစံးတၢ်အသိး လိၣ်ဘၣ်ၦၤဖျိလံ၁်စီဆှံကၠိ န့ၣ် လီၤ. ၁၉၆၆ နံၣ် ဖဲထွးနံၣ်ကူန့ၣ် ပကီၢ်ခိၣ်နၢ်တဖၣ် ကတိၤလံ၁်စီဆှံကၠိအဂ့ၢ်န့ၣ် ယတၢ် လီၢ်တခီ ကပတံထီၣ်က့ၤ ဝ့ၢ်ရၣ်ကၠ့ၣ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်ခံဖျၢၣ် ဘၣ်ဆၣ် သုးဃ့ပှ့ၤတနၢၣ် ဒီး တၢ်လၢ၁်ဘူၣ်လၢ၁်စ့ၤလၢ ကၠိသရၣ်ဒီး တၢ်အါမံၤအဂီၢ်တခီ အိၣ်အါမးအဃိ ကမံး တံ၁်ဟ့ၣ်တၢ်ပှ့ၤ တဘူၣ်ဘၣ်လီၤ. 
အခါခဲအံၤ တၢ်မၢခိၣ် သရၣ်စီၤထူ (လၢၢ်ဒိၣ်) စံးဝဲ လံ၁်စီဆှံကၠိမ့ၢ်တအိၣ်န့ၣ် သါကျဲၤတၢ်လိၣ်လၢ တၢ်သးခုကစီၣ်အဂီၢ် တသ့ဘၣ်. သရၣ်စီၤထူ မ့ၢ်ၦၤသးဆူၣ်နီၢ်နီၢ် လၢကီၢ်ရၣ်ကၠ့ၣ် အတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်အဂီၢ် တမံၤလၢ်လၢ်အဃိ အဝဲအိးထီၣ်လံ၁်စီဆှံကၠိ သၢ နွံဒီး သရၣ်ဟဲနရ့ၣ်ပါအီၣ်ဒီး အသကိးလၢ ဝဲၤလီၢ်ခၢၣ်သးခိၣ်နၢ်တနီၤ ဟဲသိၣ်လိတၢ် ဒီးတၢ်မၤလိစှၤနွံအံၤ ပကိးအီၤလၢ လံ၁်စီဆှံကၠိကျဲဖုၣ် (ဖြတ်လမ်း) န့ၣ်လီၤ.

(၂) တၢ်စှၤလီၤအဂၤတမံၤ မ့ၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်အါထီၣ်
လၢညါပအိၣ်ဒီး မံးရှၢၣ်တီၤထီကၠိတဖျၢၣ် ပပ၁်ဃု၁်ဒီး ကၠိဒွဲလၢကၠိဖိအဖှီၣ် အယာ်တဖၣ် ကဟဲအိၣ်ဒီး ထီၣ်ဘၣ်ကၠိဒီး န့ၢ်ဘၣ်တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့အဂီၢ်လီၤ. လၢ ခံဖဲ ၁၉၆၆ နံၣ် လါအ့]ဖ့ၣ် ၅ သီန့ၣ် ပဒိၣ်ဟံးက့ၤပကၠိဒီး မ့ၢ်တၢ်လီၤမၢ်ဖးဒိၣ်လၢ ပတၢ် သးခုကစီၣ်အဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်နီၢ်နီၢ်တခီ ပကီၢ်အတၢ်ဝံတၢ်ႇိးလၢအမ့ၢ် သရၣ်တဖၣ် အဘူးအလဲန့ၣ် ပဒိၣ်ဝံစၢၤယိးစၢၤက့ၤၦၤအဃိ တၢ်အံၤကဲထီၣ်က့ၤ တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤလၢ ပကအိးထီၣ် ပကီၢ်လံ၁်စီဆှံကၠိဒီး ရၤလီၤဘၣ်ၦၤစိ၁်တၢ်သးခုကစီၣ်လၢ ပထံလီၢ်ကီၢ် ပူၤန့ၣ်လီၤ. 
ဘၣ်ဆၣ်ပအိၣ်ဒံးဒီး ပကၠိဒွဲလၢ တီၤကၠိဖိတဖၣ်အဂီၢ်လၢ ကန့ၢ်ဘၣ် လုၢ်ဂ့ၤ လၢ်ဝါဒီး တၢ်သးခုကစီၣ်အချံဒ်သိး ဖဲအဟးထီၣ်တီၤကၠိန့ၣ် ကညီကဘှါလၢကနု၁် လီၤ လံ၁်စီဆှံကၠိအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. 
အဃိပကီၢ်လံ၁်စီဆှံကၠိ အသဝံသပျီ၁်ဒီး ကဲထီၣ်အဂ့ၢ်ဒီး လိၣ်ထီၣ်ဖးထီၣ် အဂ့ၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်လၢ တၢ်ဂ့ၢ်ခံမံၤအဃိ 
က. ၦၤတၢ်မၢဖိလၢ ပကီၢ်လိၣ်အါမးအဃိ
ခ.  ပဒိၣ်ဟံးန့ၢ် ပမံးရှၢၣ်တီၤထီကၠိဒီ လၢတီၤထီကၠိအလီၢ် ပကြၢးမၤၦဲၤက့ၤ အလီၢ်လၢ လံ၁်စီဆှံကၠိအဃိ
ပကီၢ်လံ၁်စီဆှံကၠိ လိၣ်ထီၣ်ဖးထီၣ်ဝဲလၢ ပကီၢ်ခိၣ်ကီၢ်နၢ်တဖၣ်အပူၤလီၤ.

၂.လံ၁်စီဆှံကၠိကဲထီၣ်အဂ့ၢ်
ဒ်ဆီဖိတဘ့ၣ် လိၣ်ထီၣ်လၢ ဆီဒံၣ်အပူၤဒီး တယံာ်ဘၣ်န့ၣ်ဆီဖိ ဟဲဖးထီၣ်ဝဲ အသိး ဒ်တၢ်ဂ့ၢ်ခံဘီလၢ အိၣ်ဖျါလၢအဖီခိၣ် လိၣ်ထီၣ်ဖးထီၣ်လၢ ပခိၣ်ပနၢ်တဖၣ်အပူၤ လၢလံ၁်စီဆှံကၠိ ကဘၣ်အိၣ်ထီၣ်ဝဲန့ၣ် တယံာ်ဘၣ်ဒီးလၢ ကစၢ်ယွၤအဘျုးအဃိ  ပကီၢ်လံ၁်စီဆှံကၠိကဲထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

(၁) ခိၣ်နၢ်လၢအသးဆူၣ်
လံ၁်စီဆှံကၠိကကဲထီၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ပကီၢ်တၢ်မၢခိၣ် လၢခံကဲထီၣ်က့ၤ ကီၢ်ၦၤနဲၣ် တၢ် သရၣ်စီၤထူမ့ၢ် ၦၤသးဆူၣ်နီၢ်နီၢ်လီၤ. သရၣ်စီၤထူ (ၦၤနဲၣ်တၢ်) ယကီၢ်တၢ်မၢခိၣ် သရၣ်လၢၢ်ဂ့ၤဖီဒီး တၢ်သးခုကစီၣ် ကမံးတံ၁်တဖၣ် ထံၣ်ဝဲလၢ အလီၢ်အိၣ်အမဲ၁်ညါ ခဝ့ရှၢၣ်အနဲၣ်ရွဲၣ် သရၣ်ဒိၣ်ဒီးကထၢၣ်ခဖြီးကၠီၣ်ဒွ့ ထံၣ်စၢၤၦၤလၢ အလီၢ်အိၣ်ဒီး အ ကတီၢ်ဘၣ်လံန့ၣ်လီၤ. 
ခိၣ်နၢ်တဖၣ် အဲၣ်ဒိးဝဲလၢ လံ၁်စီဆှံကၠိ ကအိၣ်ထီၣ်ဆိဆိချ့ချ့လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ကီၢ်ပၢဆှၢတၢ်ကမံးတံ၁် အိၣ်ဖှိၣ်သကိးဝဲလၢ ဝ့ၢ်စွဲ ၁၉၆၉ နံၣ်ဒီးစံးဝဲ ပကီၢ်ကဘၣ်တူၢ် လိ၁် ၦၤကညီဘျၢထံခဝ့ရှၢၣ်ဖဲ ၁၉၆၉ နံၣ်ဒီး မ့ၢ်လၢတၢ်လၢ၁်ဘူၣ်လၢ၁်စ့ၤ အိၣ်အါမး အဃိ တၢ်တူၢ်လိ၁်ခဝ့ရှၢၣ်ဝံၤမး ပကဒုးအိၣ်ထီၣ်ပကီၢ် လံ၁်စီဆှံကၠိန့ၣ်လီၤ. 
၁၉၆၉ နံၣ် တၢ်တူၢ်လိ၁် ၦၤကညီဘျၢထံခဝ့ရှၢၣ်ဝံၤဒီး ဖဲ ၁၉၇ဝ နံၣ် ယလါမၢ်ရှး ပကီၢ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သကိးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အခါ ၦၤလၢအလဲၤကျဲၤပ၁်တ့ၢ် တၢ်တဖၣ်လၢအမ့ၢ် သရၣ်စီၤထူ ယသရၣ်အီၣ်ဒ့ၣ်ည့ ယသရၣ်လၢၢ်ဂ့ၤဖီ, သရၣ်အီၣ်ဟ့ ဒီး သရၣ်ဧ့စြၤတဖၣ် ပ၁်ဖျါက့ၤ တၢ်အၢၣ်လီၤအပူၤကွံ၁်ဒီး တၢ်ဆှၢနု၁်အိၣ်ဝဲလၢ တၢ်ကဒုးအိၣ်ထီၣ် ကီၢ်လံ၁် စီဆှံကၠိဒီး ကမျၢၢ်ခဲလၢ၁် ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲအဃိ ပကီၢ်လံ၁်စီဆှံကၠိ အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ဝဲ ဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

(၂) လံ၁်စီဆှံကၠိအိးထီၣ်နံၤသီဒီးတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ
ဒ်တၢ်ဆှၢနု၁်လၢအဖီခိၣ် ဘၣ်တၢ်ပ၁်ဂၢၢ်ပ၁်ကျၢၤအသိး ဖဲ ၁၉၇၀ နံၣ် လါယူၤ (၁)သီ ယပကီၢ်လံ၁်စီဆှံကၠိ ဘၣ်တၢ်အိးထီၣ်အီၤလီၤ. လံ၁်စီဆှံကၠိ အလီၢ်အကျဲတခီ မ့ၢ်ဝဲ ဘျုးဒိၣ်လူၢ် ဝ့ၢ်လၢၢ်ဒိၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်သိၣ်လိအလီၢ်တခီ လံ၁်စီဆှံကၠိ တၢ်သူၣ်ထီၣ် လီၤဆီတအိၣ်ဘၣ်. မ့မ့ၢ်လံ၁်စီဆှံကၠိ ဟံးန့ၢ်သူဝဲ ကီၢ်ဘျီၣ်ရိဖှိၣ်ဒီး သိၣ်လိတၢ်လၢ အပူၤန့ၣ်လီၤ.

၃.မံၤတဖျၢၣ်ဘၣ်တဖျၢၣ်လၢ အမၤလၤကပီၤယွၤခီဖျိ ပကီၢ်လံ၁်စီဆှံကၠိ
(၁) သရၣ်သးၦၢ်စီၤဒိၣ်
ကိးနံၣ်ဒဲးလၢ ဆၣ်မု၁်ပၢၤကရူၢ်အဂီၢ် မၤန့ၢ်တၢ်မၢဖိလၢ အ့ၣ်စ့ၣ်ဒီး ကိၣ်သၣ်ဖၠူၣ်လံ၁်စီဆှံကၠိအအိၣ်လီၤ. ဘၣ်တဘျီ လါမ့ၤဟိမံးရှၢၣ်ကတီၢ် ဟဲလၢကမၤန့ၢ်တၢ်မၢ ဖိဘၣ်ဆၣ် တမၤန့ၢ်ဝဲနီတဂၤဘၣ်အဃိ အသးဘၣ်ဒိအိၣ်ဒီး မဲ၁်ထံမဲ၁်နိဒီးစံးထီၣ်ဝဲ ယမ့ၢ်ပအိၣ်ဒီး ပကၠိဒၣ်ဝဲတဖျၢၣ်လၢ ကဟ့ၣ်ထီၣ်န့ၢ်ၦၤ တၢ်မၢဖိန့ၣ် တသ့ဘၣ်ဧါ. ဘၣ် ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤ သရၣ်စီၤထူ (လၢၢ်ဒိၣ်) ဒီးခဝ့ရှၢၣ်နဲၣ်ရွဲၣ် သရၣ်ဒိၣ်ခဖြီးကၠီၣ်ဒွ့ကတိၤ သကိးဝဲဒီး အစၢဟဲထီၣ်ဝဲလၢ ၁၉၇ဝ နံၣ်န့ၣ် တၢ်ကအိးထီၣ်ကီၢ်ဆီထံးလံ၁်စီဆှံကၠိ လီၤ.

(၂) သရၣ်စီၤထူ
ကၠိကအိၣ်ထီၣ်အဂီၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ယတၢ်ကမၤန့ၢ် သရၣ်သိၣ်လိတၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ဒီးကၠိအတၢ် လိၣ်အဂုၤအဂၤ ခဲလၢ၁်ခဲဆ့န့ၣ် သရၣ်စီၤထူဂု၁်ကျဲးစၢး မၤလၢၦဲၤဝဲတုၤလၢ ကၠိတဖျၢၣ် အံၤအက့ၢ်အဂီၢ် အိၣ်ဖျါထီၣ်ဝဲတစုလီၤ.

၄. ကၠိခိၣ်ဒီးကၠိသရၣ်သမါလၢစိၤတစိၤဘၣ်တစိၤ
က.ကၠိခိၣ်လၢစိၤတစိၤဘၣ်တစိၤ
(၁) သရၣ်ဒိၣ်အီၣ်ဟ့
ကၠိခိၣ်အဆိကတၢၢ်မ့ၢ်ဝဲ သရၣ်ဒိၣ်အီၣ်ဟ့လီၤ. မၤတၢ်န့ၢ် ခံနံၣ်ဒီး ကီၢ်ကျဲးစၢး ကရၢလိၣ်ဘၣ် အီၤလၢကကဲထီၣ်အနဲၣ်ရွဲၣ်အဃိ အဝဲဘၣ်ပ၁်တ့ၢ်ကၠိ အတၢ်မၤဒီး ကဲ ထီၣ်ကီၢ်ကျဲးစၢးကရၢ အနဲၣ်ရွဲၣ်လီၤ. တုၤမ့ၢ်ကျဲးစၢး ကရၢအနဲၣ်ရွဲၣ်အိၣ်ထီၣ်လံဒီး အဝဲ ကဲက့ၤလံ၁်စီဆှံကၠိသရၣ် လၢ၁်ဆၢလၢ၁်ကတီၢ်တုၤလၢ အသံတစုလီၤ. အဝဲမၤတၢ်ဖဲ ကၠိအံၤ ၁၉၇ဝ-၁၉၇၂ ,၁ ၉၈၈-၂ဝဝ၉ တုၤလၢ အသံန့ၣ်လီၤ.

(၂) သရၣ်ဒိၣ်လၢၢ်ဂ့ၤဖီ
ကၠိခိၣ်ခံဂၤတဂၤမ့ၢ် သရၣ်ဒိၣ်လၢၢ်ဂ့ၤဖီလီၤ. မၤတၢ်စးထီၣ် ၁၉၇၂ တုၤ ၁၉၈၈ ဝံၤ က့ၤမၤက့ၤတၢ်လၢ ကီၢ်ဟီကတးလံ၁်စီဆှံကၠိလီၤ.

(၃) သရၣ်ဒိၣ်ဒံးကစၢၣ်အီၣ်
ကၠိခိၣ်သၢဂၤတဂၤ မ့ၢ်သရၣ်ဒိၣ်ဒံးကစၢၣ်အီၣ်လီၤ. အဝဲသိၣ်လိတၢ် စးထီၣ် လၢ ၁၉၇ဝ တုၤလၢ ၂ဝ၁၁ လီၤ. လၢတၢ်ဘၢၣ်စၢၤ ကဲထီၣ်ကၠိခိၣ်ဖဲ ၁၉၈၈-၁၉၉၁ , ၁၉၉၃-၂ဝဝ၃ နံၣ်.
(၄) သရၣ်မုၣ်ဖဲသွဲထူ
သရၣ်မုၣ်အံၤ ကဲထီၣ် ကၠိခိၣ်ဖဲထံကီၢ်မၤအၢမၤနးတၢ်အဆၢ ကတီၢ်လီၤဆီဒၣ်တၢ်, တၢ်ဘၣ်ပျံၤဘၣ်ဖုး အိၣ်လၢ ပိ၁်ခွါတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. အဝဲသိၣ်လိတၢ်ဖဲ ၁၉၈၆- ၁၉၉၁ ယကဲကၠိခိၣ်ဖဲ ၁၉၉၁-၁၉၉၂ နံၣ်ဝံၤ လဲၤထီၣ်မၤလိကဒီးတၢ်လီၤ.

(၅) သရၣ်ဒိၣ်ဟူဆၢ
ကၠိခိၣ်လၢ အဆၢကတီၢ်ခဲအံၤမ့ၢ် သရၣ်ဒိၣ်ဟူဆၢလီၤ. ဖျိထီၣ် B.Th ဝံၤဟဲ က့ၤ သိၣ်လိတၢ်ဖဲ ၁၉၉၈-၁၉၉၉ နံၣ်ဝံၤ လဲၤထီၣ်မၤလိကဒီးM.Div, ဖျိထီၣ်ဝံၤ ဟဲ က့ၤနု၁်လီၤက့ၤဆူကၠိ ဒ်ကၠိခိၣ်တဂၤအသိးဖဲ ၂ဝဝ၃ တုၤ ၂ဝ၂ဝ နံၣ်န့ၣ်လီၤ.

(၅) သရၣ်ဒီးကထၢၣ်လုၢ်ဒိၣ်
ကၠိခိၣ် သရၣ်ဒီးကထၢၣ်လုၢ်ဒိၣ် (၂ဝ၂၁ - တုၤခဲအံၤ)

သရၣ်ဒီးကထၢၣ်လုၢ်ဒိၣ်
ကၠိခိၣ်
ကီၢ်ဆီထံးလံ၁်စီဆှံကၠိ

ကယါဘျၢထံလံ၁်စီဆှံကၠိန့ၣ် မ့ၢ်ကၠိတဖျၢၣ်လၢ အသိၣ်လိဝဲထူဂ့ၢ်ယွၤကျိၤဒီး လုၢ်ဒုးဒိၣ်ထီၣ်ဝဲခိၣ်နၢ်လၢ အမၤယွၤအတၢ်မၤန့ၣ်လီၤ. ကၠိအံၤဘၣ်ထွဲဒီး ကီၢ်ကယါဘျၢထံခရံ၁်ဖိတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သကိးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်န့ၣ်လီၤ. ကၠိအံၤ စးထီၣ်သူၣ်လီၤအသးဖဲ ၂ဝဝ၅ နံၣ် ဒီးတၢ်လီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဖဲဝ့ၢ်ဒံၣ်မီးဆိၣ်, ကီၢ်ကယါန့ၣ်လီၤ. ကၠိတစိၤသး တၢ်တိ၁်ထူ န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ ‘‘ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်လၢ ခရံ၁်အဂီၢ်’’ (မၤတၢ် ၁း၈, မးသဲ ၂၈း၁၉-၂ဝ) န့ၣ်လီၤ. ကၠိအိၣ်ဒီးတနံၣ်အဂီၢ်တနံၣ်အဂီၢ် တၢ်တိ၁်ထူဒီး (၂ဝ၂၂-၂၃) တၢ်မၤလိနံၣ်အဂီၢ် ကၠိ တၢ်တိ၁်ထူန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ ‘‘တၢ်ခ့တၢ်ၦၤ လၢယွၤဃုထၢအီၤ’’ (ရှါ ၄၃း၁ဝ ယံး ၄-၅ ,ယိၤ ၁၂း၄၈) န့ၣ်လီၤ.
ကၠိအံၤ မ့ၢ်ကၠိသၢဖျၢၣ်တဖျၢၣ်လၢ ဘၣ်တၢ်အိးထီၣ်အီၤလၢ ကီၢ်ကယါဘျၢထံ ခရံ၁်ဖိတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သကိးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တချုးကၠိအံၤ အိၣ်ထီၣ်န့ၣ် ကၠိအိၣ် ထီၣ်တ့ၢ်ခံဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. အခီၣ်ထံးတဖျၢၣ်န့ၣ် စးထီၣ်ဖဲ (၁၉၄၈) နံၣ် လါယူၤ(၁)သီ ဒီး ကၠိဖိလၢဟဲထီၣ်မၤလိတၢ်အိၣ်ဝဲ (၁၁) ဂၤန့ၣ်လီၤ. ကၠိအံၤအိးထီၣ်ဝံၤ ခံလါဒီးတၢ်ဒုးတၢ်ယၤအိၣ်ထီၣ်ဝဲလၢ ထံကီၢ်ပူၤအဃိ ဘၣ်ပ၁်ကတီၢ်ကွံ၁်အီၤန့ၣ်လီၤ. ကၠိခံဖျၢၣ် တဖျၢၣ်န့ၣ် စးထီၣ်ဖဲ (၁၉၈၄)နံၣ် လါယူၤ (၁၆)သီ ဒီးကၠိဖိဟဲထီၣ်မၤလိတၢ်အိၣ်ဝဲ (၁၁) ဂၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဒီး ကၠိအံၤဘၣ်တၢ်ပ၁်ကတီၢ်အီၤဖဲ (၁၉၈၈)နံၣ် ခီဖျိတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါ စၢ်အိၣ်ဝဲလၢ ကျဲအါကလု၁်အဃိန့ၣ်လီၤ. စးထီၣ် (၂ဝဝ၁) နံၣ်န့ၣ် ကီၢ်ပၢဆှၢတၢ်ကမံး တံ၁်စံးကတိၤက့ၤ တၢ်ကအိးထီၣ်က့ၤ ကီၢ်လံ၁်စီဆှံကၠိအဂ့ၢ် ဒီး (၂ဝဝ၄) နံၣ်န့ၣ် ကတဲ၁် ကတီၤဝဲတၢ်လိၣ်တဖၣ်လၢ တၢ်ကအိးထီၣ်လံ၁်စီဆှံကၠိအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဃိသတးဒီး (၂ဝဝ၅) နံၣ် လါယူၤ(၁)သီန့ၣ် စးထီၣ်က့ၤ ကယါဘျၢထံလံ၁်စီဆှံကၠိ ဒီးမ့ၢ်ကၠိသၢဖျၢၣ် တဖျၢၣ်လၢ ဘၣ်တၢ်အိးထီၣ်အီၤလၢ ကီၢ်ကယါဘျၢထံခရံ၁်ဖိ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သကိးတၢ် အိၣ်ဖှိၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. (၂ဝ၂၃) နံၣ်အံၤ ကၠိတၢ်လဲၤခီဖျိအိၣ်ဝဲဒၣ် (၁၈) နံၣ်လံ န့ၣ်လီၤ.
သရၣ်ဧ့စြၤ
ကၠိခိၣ်
ကယါဘျၢထံလံ၁်စီဆှံကၠိ

ကၠိအံၤဟဲကဲထီၣ်အသး အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိမ့ၢ်ဒ်အံၤလီၤ. ဖဲ ၁၉၄၇ နံၣ် ယလါ မၢ်ရှးထီၣ် (၁၉) သီန့ၣ် ယသရၣ်လၢအမံၤ သရၣ်ဘးခၠိၣ် ဟဲတုၤဝဲဆူ ဝ့ၢ်ဖၣ်ပူၣ်န့ၣ်လီၤ. တုၤမ့ၢ်အဝဲဟဲတုၤဝ့ၢ်ဖၣ်ပူၣ်ဒီး ဒ်အမ့ၢ်ၦၤတဂၤလၢ အသူၣ်ဆူၣ်သးဂဲၤလၢတၢ်သးခု ကစီၣ်အတၢ်ဖံးတၢ်မၤအပူၤ ဒီးအဝဲ အတၢ်ဆိကမိၣ်ဟဲပၢၢ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ကဒုးအိၣ် ထီၣ်ဝဲဒၣ် ကီၢ်လံ၁်စီဆှံကၠိအံၤန့ၣ်လီၤ. ဒ်အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ အတၢ်သးဆူၣ်ဒီးအတၢ်သုး တၢ်ကျဲၤအဃိကၠိအံၤ ဘၣ်ဟဲကဲထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ထံဖိကီၢ်ဖိအါဂၤ သူၣ်ဆူၣ်သးဂဲၤ အဃိ ကၠိအံၤလၢယွၤအတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤအဃိ ကဲထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်တၢ်သ့ၣ်ဆၢဖးကတီၢ် အိၣ်ဝဲဒၣ်အသိး လံ၁်စီဆှံကၠိအံၤ ဘၣ်တၢ်စးထီၣ်အီၤဖဲ ၁၉၅၂ နံၣ် လါယူၤ ၃ သီ, မုၢ်သၢနံၤ, ဂီၤနွံနၣ်ရံၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲကၠိအံၤတၢ်အိးထီၣ်အီၤအဆိကတၢၢ်န့ၣ် ၦၤလၢအဟဲမၤ လိတၢ်န့ၣ်အိၣ်ဝဲ မုၣ် (၅) ဂၤ ယခွါ (၆) ဂၤ ခဲလၢ၁် (၁၁) ဂၤန့ၣ်လီၤ. 
သးအိၣ်ပ၁်ဖျါထီၣ်က့ၤ ဖုသရၣ်ဒိၣ်ဘးခၠိၣ် အတၢ်န၁်အတၢ်မၤလၢ ပသးပ့ၤ နီၣ်တသ့ဖုၣ်ကိ၁်ဒ်အံၤလီၤ. ဖဲကၠိစးထီၣ်တနံၣ်ဝံၤ ကၠိကပျၢ်အဆၢကတီၢ် အဝဲစံးဝဲဒၣ် ဖဲတချုးလၢ ကၠိပျၢ်ကတီၢ်န့ၣ် ၦၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါတဖၣ် အိၣ်ဖှိၣ်ကတိၤသကိးတၢ်လၢ ကၠိတဖျၢၣ်အံၤအတၢ်လဲၤဆူညါ စရ့ကၠံတဂၤ ဟးထီၣ်လၢအတၢ်မၤဝံၤဒီး တၢ်မၢအကွၢ် က့ၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဒီး ၦၤပ၁်စုစ့ၢ်ကီးအီၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲဂဲၤဆၢထၢၣ် သံကွၢ်တၢ်သံကွၢ်အကီ တထံၣ်လီၤ. ဒီးသံကွၢ်ဝဲလၢ အ့စ့ၣ်လံ၁်စီဆှံကၠိန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ကွၢ်ထွဲအီၤလၢ ခရံ၁်ဖိ အမဲရကၤဒီး မၤစၢၤဒံးအီၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သန၁်က့ ယကိးနံၣ်ဒဲးကိးထီၣ်ဝဲလၢ စ့လိၣ်ဒံး ကမၢ်ထီၣ်လီၤ. ခဲအံၤသရၣ်ဘးခၠိၣ် အိးထီၣ်ကၠိအံၤ မ့ၢ်လၢကစၢ်ႇွၤအဂံၢ်အဘါ မ့တမ့ၢ် အထံၣ်န့ၢ်တၢ်မၤစၢၤလီၤဆီဒၣ်တၢ်လၢ ၦၤကဆီၣ်ထွဲအခံ တပူၤပူၤလံအဃိ မၤဝဲန့ၣ် ဧါ. တၢ်သံကွၢ်အံၤ တသံကွၢ်ၦၤအဂၤဘၣ်. မ့ၢ်ဒၣ်အဝဲသံကွၢ် သရၣ်ဘးခၠိၣ်အဃိ လၢတၢ်သးခူတလ့ၢ်အပူၤ သရၣ်ဘးခၠိၣ် ဂဲၤဆၢထၢၣ်ဒီးစံးဆၢက့ၤ တၢ်သံကွၢ်တဘီ အံၤဒ်အံၤလီၤ. ယတထံၣ်န့ၢ်တၢ်မၤစၢၤနီတပူၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်ယန၁်လၢ ယွၤလၢ ယဘါအီၤတဂၤ ဃု၁်ဒီး ၦၤခရံ၁်ဖိသကိးဒီးယၤလၢ ကီၢ်အံၤအပူၤ သံမ့ၢ်တလၢ၁်ဘၣ်ဒီး ကၠိအံၤဟးဂီၤ ဝဲတသ့နီတဘျီဘၣ်.  တၢ်စံးဆၢတဘျီအံၤ သီၣ်ထီၣ်ဒီး တၢ်ဘှ့ၣ်ဒ်ထံ အသိး မတၤတဂၤမး တတဲတၢ်နီတမံၤလၢၤဘၣ်. ကၠိအမီထိၣ်အံၤစ့ၢ်ကီး မ့ၢ်ဝဲဒၣ်လၢ ဃုထၢဒီးပာ်လီၤတဲ၁်တ့ၢ်န့ၢ်ၦၤဒ်ယွၤအကလုၢ်ကထါဟဲဝဲဒၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ.
မ်ယွၤအမံၤ ကဒိးဘၣ်တၢ်လၤကပီၤအီၤ အစိၤစိၤအဃၣ်ဃၣ်ခီဖျိ ဖုသရၣ်ဒိၣ်အတၢ်သးခုကစီၣ်အသးဆူ ဖိလံၤစၢၤသွဲၣ်လၢနီၢ်ခိဒီးလၢနီၢ်သးကိးဂၤဒဲးတက့ၢ်.                                      သရၣ်မုၣ်ဒီးကထၢၣ်ဖီဆှံ
                ကၠိခိၣ်
       ကီၢ်မုၢ်တြီၢ်ကညီဘျၢထံခရံ၁်ဖိလံ၁်စီဆှံကၠိ

ကီၢ်ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကညီဘျၢထံခရံ၁်ဖိ လံ၁်စီဆှံကၠိ အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိ စးထီၣ် သူၣ်ထီၣ်သးဖဲ ပဟံၣ်စိတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် (ကျွန်းဒိပ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်လီၢ်တတီၤအံၤမ့ၢ်ဝဲ ကီၢ် ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်တဖုလၢ အအိၣ်ဆီလီၤအသးလၢ (ပကိရိမး) ကစၢၢ် ခိၣ်ဂံၢ်ထံးန့ၣ်လီၤ. သရၣ်စီၤတၢ်မျၢ် မ့ၢ်ပဟံၣ်စိတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိတဂၤ ဒီးအဝဲလဲၤမၤလိ တၢ်လၢအ့စ့ၣ် လံ၁်စီဆှံကၠိဝံၤ ဟဲက့ၤတီခိၣ်ရိၣ်မဲဝဲဒၣ်လၢ တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်လံ၁်စီဆှံကၠိ (၃) နံၣ်တၢ်မၤလိန့ၣ်လီၤ. ၦၤလၢအဟဲထီၣ် လံ၁်စီဆှံကၠိန့ၣ် တမ့ၢ်ထဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိလံၤ တဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်. မ့မ့ၢ်ဖိလံၤလၢ အအိၣ်လၢကီၢ်အဂၤတဖၣ် နၢ်ဟူဝဲဒီးဟဲမၤလိသကိး တၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဟ့ၣ်လံ၁်အုၣ်သးအဃိ အမံၤထီၣ်က့ၤလၢ ပဟံၣ်စိလံ၁်စီဆှံကၠိန့ၣ်လီၤ. 
တုၤမ့ၢ်တၢ်ကစီၣ်ဟူထီၣ်သါလီၤ ဒ်အံၤဒီး ၦၤအအိၣ်လၢ ကစၢၢ်မုၢ်နု၁်, ပကိရိမး, လၢၢ်ဒိၣ်, ဆီထံး , ကီၢ်ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ဒီး ကီၢ်တကူၣ်ဖိတဖၣ် ဟဲမၤလိသကိးတၢ်ဖဲ ပဟံၣ်စိလံ၁်စီဆှံကၠိန့ၣ်လီၤ. ဖဲဆၢကတီၢ်န့ၣ် ကီၢ်ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်, ကီၢ်ဆီထံး ဒီးကီၢ်အဂၤ တဖၣ်ဒၣ်လဲ၁် လံ၁်စီဆှံကၠိတအိၣ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. 
ကၠိအံၤဘၣ်တၢ်စးထီၣ်အီၤဖဲ (၁၉၅၁) နံၣ်တုၤလၢ (၁၉၆၅) နံၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢ တဆံလွံၢ်နံၣ်အတီၢ်ပူၤ ကၠိဖိလၢ အဟဲမၤလိတၢ်ဒီး ၦၤဖျိထီၣ်အိၣ်ဝဲ (၆၅) ဂၤန့ၣ်လီၤ. လၢခံထံကီၢ်တၢ်အိၣ်သး တမု၁်ဘၣ်အဃိ ဘၣ်ဆိကတီၢ်ကွံ၁်ဝဲဒၣ် (၃) နံၣ်ဝံၤဒီး ဖဲ (၁၉၆၈) နံၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်ဒီး ပ၁်ဂၢၢ်ပ၁်ကျၢၤအီၤလၢ ကအိးထီၣ်က့ၤလံ၁်စီဆှံ ကၠိဖဲ ဝ့ၢ်ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ဒီး တၢ်ပ၁်ဂၢၢ်ပ၁်ကျၢၤအီၤဒ် ကီၢ်ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ် ကညီဘျၢထံခရံ၁် ဖိလံ၁်စီဆှံကၠိတဖျၢၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ. ဖဲ (၁၉၆၉) လါယနူၤအါရံၤ (၃၁) သီ, ကီၢ်တၢ် အိၣ်ဖှိၣ်ဘၣ်ဖဲ ဝ့ၢ်ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်န့ၣ် ကီၢ်ပၢဆှၢတၢ်ကမံးတံ၁်ဒီး လံ၁်စီဆှံကၠိကမံးတံ၁် ခံဖု စံၣ်ညီၣ်အၢၣ်လီၤဝဲလၢ ကဒုးအိၣ်ထီၣ်လံ၁်စီဆှံကၠိလၢ ဝ့ၢ်ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ် တၢ်သးခု ကစီၣ်လီၢ်ခၢၣ်သးန့ၣ်လီၤ. ဖဲ (၁၉၆၉) နံၣ်လါယ​​​​​​နူၤ (၁) သီန့ၣ် ကၠိအံၤဘၣ်တၢ် စးထီၣ် အိးထီၣ်အီၤဒီး ကၠိခိၣ်မ့ၢ်ဝဲ သရၣ်ထူမဲန့ၣ်လီၤ.

တၢ်ထံၣ် (Vision) 
ဒ်သိးကမၤတၢ်သးခုကစီၣ်အတၢ်မၤဒီး မၤန့ၢ်ကျဲလၢ ကဆှၢက့ၤၦၤလၢ  တသ့ၣ်ညါယွၤတဖၣ် ဆူတၢ်သ့ၣ်ညါက့ၤခရံာ်အတၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအဂီၢ်.

တၢ်ဖံးတၢ်မၤအတၢ်ပ၁်ဖျါ (Mission Statement)
ဒ်သိးကနၢ်ပၢၢ်ယွၤကလုၢ်ကထါ ယကဒိးန့ၢ်တၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ်ဒီး ကဒိးန့ၢ် ကျဲလၢ ကမၤတၢ်သးခုကစီၣ်အဂီၢ်.

တၢ်ပညိၣ်ဖီတၢၣ် (Goals) 
ဒ်သိးကမၤစၢၤ ၦၤကၠိဖိသ့ၣ်တဖၣ်လၢ တၢ်သ့ၣ်ညါကစၢ်ႇွၤကလုၢ်ကထါ ယထူဂ့ၢ်ယွၤဂ့ၢ်အတၢ်ဆိကမိၣ် ယတၢ်သ့ကဲခိၣ်ကဲနၢ်ဒီး တၢ်သ့သိၣ်လိနဲၣ်ယုၤတၢ်လၢ ခရံာ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖၣ်အပူၤဒီး တၢ်သးခုကစီၣ်အဘၢၣ်ကဝီၤအပူၤန့ၣ်လီၤ.

တၢ်တိ၁်ပ၁် (Objectives) 
- ဒ်သိးကသ့ၣ်ညါထူကလုၢ်ႇွၤကထါ အလုၢ်အလၢ်.
- ဒ်သိးကဒုးဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ် တၢ်ဆိကမိၣ် ဘၣ်ဃးဒီးထူဂ့ၢ်ႇွၤကျိၤ
- ဒ်သိးကကတဲ၁်ကတီၤ ၦၤမၤတၢ်သးခုကစီၣ်လၢအထီၣ်ဘးတဖၣ်အဂီၢ်.
သရၣ်ဒိၣ်ကပီၤမူ
ကၠိခိၣ်

ဖဲ ၁၉၄၉ နံၣ်န့ၣ် သရၣ်လၢထံထၣ်စွ့တဂၤ အမံၤမ့ၢ်ဝဲ သရၣ်ထိကၠီၣ် ဟဲလီၤ ဆူဒဝဲၣ်ဘျံးဒီး ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲကၠိအံၤ ယဒီးအခါဖဲန့ၣ် တၢ်ကိးဒၣ်အီၤလၢ သရၣ်ထိကၠီၣ် အကၠိ န့ၣ်လီၤ.
အဝဲဟဲဒုးအိၣ်ထီၣ်ကၠိအံၤ တမ့ၢ်ကီၢ်ဒဝဲၣ်ဘျံးမၤအီၤဘၣ်. တမ့ၢ်စ့ၢ်ကီး တၢ် ကရၢတဖုဖုမၤအီၤဘၣ်. အသးဆူၣ်ဒၣ်အတၢ်ဒၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. ၦၤကလဲၤမၤလိတၢ်လၢ ကၠိ အံၤအဝဲတပ၁်ပနီၣ်န့ၢ်အီၤလၢ ကဘၣ်ဖျါအတီၤ မတၤဒ်စိၤခဲအံၤ ၦၤကလဲၤမၤလိတၢ် လၢလံ၁်စီဆှံကၠိတဖၣ် ကဘၣ်ဖျိဝဲထဲအံၤ ထဲနုၤဘၣ်. မ့မ့ၢ်ၦၤမတၤဂ့ၤ မတၤဂ့ၤ လၢ အသးဆူၣ်ဝဲတဖၣ် လဲၤဝဲသ့ကိးဂၤဒဲးန့ၣ်လီၤ. 
ကီၢ်ဖီၣ်ထီၣ်က့ၤကၠိအံၤအဂ့ၢ်
ဖဲကီၢ်ဒဝဲၣ်ဘျံး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သကိးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် လီၤဘၣ်ဖဲ အဲးအဲးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် အခါန့ၣ် ဖုသရၣ်ထိကၠီၣ် ဒုးသ့ၣ်ညါကမျၢၢ်လၢ ကၠိအံၤအဂ့ၢ်အကျိၤဒီး ဟ့ၣ်ကူၣ်ဝဲဒၣ် လၢကၠိအံၤ ကဘၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါအီၤဒ် ကီၢ်ဒဝဲၣ်ဘျံးအလံ၁်စီဆှံကၠိ ဒီးကၠိအံၤ ကဘၣ် အိၣ်ဒၣ်လၢ ကီၢ်ဒဝဲၢ်ဘျံးအတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အတၢ်ပၢတၢ်ဆှၢအဖီလ၁် န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ကမျၢၢ်တခီ အသးတဃူတဖိးလီၤပလိ၁်အသးဘၣ်အဃိ ယသရၣ်အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အံၤ တကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်ဘၣ်. ဒီးသရၣ်အံၤ ဃ့တၢ်မၤစၢၤလၢ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်ၦၤမိၢ်ထံဖိ ခိၣ်နၢ်လၢ ကမၤသကိးတၢ်ဒီးအီၤ လၢကၠိတဖျၢၣ်အံၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်ဖဲ ၁၉၆ ဝ(မ့တမ့ၢ်) ၁၉၆၂ နံၣ်န့ၣ် ၦၤမိၢ်ထံးဖိအတၢ်ကရၢကရိ မၤသကိးဃု၁်တၢ်ဒီး သရၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၁၉၆၈ နံၣ် ကီၢ်ဒဝဲၣ်ဘျံးအတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သကိးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် လီၤဘၣ်ဖဲ ရၣ် တဖံၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် န့ၣ် ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မိၢ်ထံးခိၣ်နၢ်တဖၣ် ပတံထီၣ်ဝဲလၢ အဃ့မၤသကိးဃု၁်တၢ် ဒီးပကီၢ်ဒဝဲၣ်ဘျံးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် လၢကၠိအံၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်စံးကတိၤသကိးလၢ အဂ့ၢ် ဝံၤ စံၣ်ညီၣ်အၢၣ်လီၤ ပ၁်ဂၢၢ်ပ၁်ကျၢၤဝဲလၢ ကမၤသကိးဃု၁်တၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးဖဲ ၁၉၆၉ နံၣ် ယကီၢ်အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သကိးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဘၣ်ဖဲ ဝ့ၢ်ဒဝဲၣ်အခါ ပကီၢ်ဒဝဲၣ်ဘျံး ဃ့ထုး လီၤဖးအသးဒီး ပဒီးပုၢ်ဝဲၢ်မိၢ်ထံး ဒ်သိးကဆၢထၢၣ်က့ၤလၢ အခီၣ်ဒၣ်ဝဲလၢ တၢ်ဟံးထီၣ် ဖီၣ်ထီၣ်က့ၤကၠိအံၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးစးထီၣ်ဖဲနံၣ်ဝဲန့ၣ် ကီၢ်ဖီၣ်ထီၣ်က့ၤကၠိအံၤ လၢ၁်လၢ၁်ဆ့ဆ့န့ၣ်လီၤ.

ကၠိမုၢ်နံၤအိၣ်ထီၣ်အဂ့ၢ်
ကီၢ်ဒဝဲၣ်ဘျံး တနံၣ်တဘျီအတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လီၤဘၣ်ဖဲ သဝီၤစံ၁်ဖးလဲၢ်လၢ ၁၉၇၄ နံၣ်န့ၣ် ဖုသရၣ်ဒိၣ်ခိခိၣ် ဆှၢနု၁်ဝဲလၢ တၢ်ကဒုးအိၣ်ထီၣ် ကၠိမုၢ်နံၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂဲၤစံးဂဲၤကတိၤအီၤဝံၤ ဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်အၢၣ်လီၤ ပ၁်ဂၢၢ်ပ၁်ကျၢၤအီၤလၢ တၢ်ကဒုး အိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်- ကီၢ်ဒဝဲၣ်ဘျံးလံ၁်စီဆှံကၠိအမုၢ်နံၤ ဒီးကမ့ၢ်ဝဲဒၣ်ဖဲ လါအီးကထိဘၢၣ် အခီၣ်ထံးကတၢၢ်တနွံ မုၢ်အိၣ်ဘှံးနံၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ပ၁်လီၤကၠိအမုၢ်နံၤအံၤ ဘၣ်လိ၁် အသးဒီး ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဖျၢၣ် ဘူၣ်အမုၢ်နံၤအဃိ စီဃ့တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ်, သရၣ်လူသၢၣ် အဲၣ်ဒိးဝဲလၢ ၦၤကဆီတလဲကွံ၁် ကၠိအမုၢ်နံၤန့ၣ်လီၤ. ကၠိကမံးတံ၁်ထံၣ်ဝဲလၢ ပကြၢးလဲ လိ၁်ကွံ၁်ကၠိအမုၢ်နံၤအဃိ စးထီၣ် ၁၉၉၁ နံၣ်န့ၣ် ကၠိကမံးတံ၁် စံၣ်ညီၣ်ပ၁်ဂၢၢ်ပ၁်ကျၢၤ ဝဲလၢ ပကလဲက့ၤကၠိအမုၢ်နံၤဆူ လါအီးကထိဘၢၣ်ခံနွံတနွံန့ၣ်လီၤ.

ကၠိမုၢ်နံၤအတၢ်ကွၢ်စိ
(၁) တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖၣ် ကဃ့ဘါထုကဖၣ်လၢ ကၠိအံၤအဂီၢ်.
(၂) တၢ်ကရၤလီၤစ့ၢ်ကီး ကၠိမုၢ်နံၤအလံ၁်ဒၢသ့ၣ်တဖၣ်ဆူ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢတၢ်   ကမၤန့ၢ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီးတၢ်မၤဘူၣ်လၢ ကၠိအတၢ်ဖံးတၢ်မၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

သရၣ်မုၣ်ခဲးသရံ
ကၠိခိၣ်
ကီၢ်ဒဝဲၣ်ဘျံးလံ၁်စီဆှံကၠိ

ပဝဲကီၢ်ထးခီလံ၁်စီဆှံကၠိအမံၤမ့ၢ် ‘‘ဖှုအီၣ်ဒွ့လံ၁်စီဆှံကၠိ’’ န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ် သ့ၣ်နီၣ်ဒီး တၢ်မၤ လၤကပီၤက့ၤပဖုအီၣ်ဒွ့အဂီၢ် ပယုၢ်န့ၢ်ကၠိအမံၤလၢ ဖုအီၣ်ဒွ့လံ၁်စီဆှံ ကၠိ (ကီၢ်ထးခီ) န့ၣ်လီၤ.  ဖုစီၤအီၣ်ဒွ့ မ့ၢ်သရၣ်သိၣ်လိတၢ်လၢ ခၠီကီၢ်အမံးရှၢၣ်ကၠိ လၢတၢ် ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ် သ့တကပၤမ့ၢ်ဂ့ၤ ယလၢသူၣ်လၢသးတကပၤမ့ၢ်ဂ့ၤ မ့ၢ်တ့ၢ်ဝဲဒၣ် စံၣ်စိၤနု၁်ခိၣ်နၢ်တဂၤလၢ ခၠီကီၢ်အဂီၢ်လီၤ. အဝဲမၤသကိးတၢ်ဒီး ကိၤလၤမံးရှၢၣ် တဖၣ် လၢတၢ်သးခုကစီၣ် တၢ်မၤအဂီၢ် ခၠီဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် ဟ့ၣ်မၤလၤကပီၤအီၤ ဒ်သိး "Layman Missionary" တဂၤအသိးန့ၣ်လီၤ. အခဲအံၤ ပလံ၁်စီဆှံကၠိအိၣ်အလီၢ် လၢအမ့ၢ် "Forest Gate" ကရၢၢ် အံၤမ့ၢ်ဝဲ အဝဲအကရၢၢ်ဒီး ဟ့ၣ်ဝဲပကီၢ်ထးခီဒ်သိး ကဒုးအိၣ်ထီၣ် လံ၁်စီဆှံကၠိအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲအိၣ်ဘှံးလၢ တၢ်မၤဝံၤဟဲက့ၤမၤယွၤ အတၢ်မၤလၢ ပကီၢ်ထးခီအပူၤမ့ၢ်တ့ၢ် ၦၤကလု၁်ခိၣ်နၢ် လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဂၤအသိး တုၤအသံတစုန့ၣ်လီၤ. 
ပဝဲကီၢ်ထးခီခိၣ်နၢ်တဖၣ် မံမီၢ်တ့ၢ်လံ ဒီးတိ၁်ပ၁်လၢ ကအိးထီၣ်လံ၁်စီဆှံ ကၠိန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲအိၣ် အကလု၁်ကလု၁်ဒီး ဒုးအိၣ်ထီၣ်တသ့ဒံးအဆၢ ကတီၢ် တၢ်လီၢ်အံၤပသူအီၤဒ်ပကီၢ် တီၤဖုၣ်တၢ်မၤလိလီၢ်အသိး တဘျုးနံၣ်ဖဲ ၂ဝဝ၇ နံၣ် ပကီၢ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လီၤဖဲ ဝ့ၢ်ကလီအခါ စးထီၣ်စံးကတိၤအိၣ်ဖှိၣ် ဒ်သိးကဒုးအိၣ် ထီၣ် လံ၁်စီဆှံကၠိန့ၣ်လီၤ. ဃုထၢကမံးတံ၁်ဖိ (၉) ဂၤလၢ ကသုးကျဲၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်ပ၁်ဖှိၣ်ဆိ လံ၁်သ့ၣ်တဖၣ်လၢ လံ၁်ရိဖှိၣ်ဒၢးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. သရၣ်သမါ လၢ ကသိၣ်လိတၢ်အဂီၢ် တအိၣ်ဒံးအဆၢကတီၢ် ကီၢ်နဲၣ်ရွဲၣ် ယကီၢ်ပိ၁်မုၣ်ကရၢနဲၣ်ရွဲၣ်, ကီၢ် ခ.တ.ၦၤနဲၣ်တၢ် ဒီးကီၢ်ၦၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ် စးထီၣ်မၤသကိးတၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၂ဝ၁၁ လါ အီးထိဘၢၣ် (၁၁) သီန့ၣ် ပကီၢ်လံ၁်စီဆှံကၠိ အိးထီၣ်ဘၣ်ဝဲဒီး ကၠိဖိအခီၣ်ထံးတဖုအိၣ် ဝဲ (၈) ဂၤဒီး ကၠိသရၣ်သိၣ်လိတၢ် လၢ၁်ဆၢလၢ၁်ကတီၢ် (၃) ဂၤဒီး သရၣ်သိၣ်လိတၢ် ခီဖး (၈) ဂၤန့ၣ်လီၤ. ကၠိတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအိၣ်ဝဲ CCRE (Certificate of Christian Religious Education)  တနံၣ်တၢ်မၤလိ C.TS (သၢနံၣ်တၢ်မၤလိ) ဒီးL.Th(လွံၢ် နံၣ်တၢ်မၤလိ) တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တုၤအခဲအံၤ ပကၠိမၤဘၣ်တၢ်ပျၢ်ကၠိအဘျီ (၁ဝ) ဘျီလံ ဒီး ကၠိဖိလီၢ်လံၤအိၣ်ဝဲ (၆၄) ဂၤန့ၣ်လီၤ. ၂ဝ၂၃-၂ဝ၂၄ တၢ်မၤလိနံၣ်အဂီၢ် ကၠိသရၣ် သိၣ်လိတၢ်လၢ၁်ဆၢလၢ၁်ကတီၢ် (၉) ဂၤ, သရၣ်သိၣ်လိတၢ်ခီဖး (၈) ဂၤဒီး ကၠိဖိအိၣ် ဝဲ (၂၉) ဂၤန့ၣ်လီၤ.

သရၣ်မုၣ်ခဲးဖၢၣ်စတံနၣ်

ဖုအီၣ်ဒွ့ လံ၁်စီဆှံကၠိ (ကီၢ်ထးခီ)

လံ၁်စီဆှံကၠိ မ့ၢ်တၢ်အကါဒိၣ်လၢ တၢ်သးခုကစီၣ်အဂီၢ်လၢတၢ်မၤဒိၣ်ထီၣ်လဲၢ် ထီၣ်ယွၤ အဘီအမုၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. လံ၁်စီဆှံကၠိအဆိကတၢၢ် လၢပကီၢ်ပံၤယီၤအပူၤ ဘၣ် တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်အီၤလၢ ၁၈၃၆ နံၣ် ဖဲဝ့ၢ်မီၣ်လမၠဲၣ် ခီဖျိ Rev. Howard Macolm န့ၣ် လီၤ. ဖဲ ၁၈၄၅ နံၣ် သရၣ်ဘံန့Dr. J.G Binnay ဒုးအိၣ်ထီၣ်လံ၁်စီဆှံကၠိလီၤဆီလၢ ၦၤကညီဖိတဖၣ်အဂီၢ် ဖဲဝ့ၢ်မီၣ်လမၠဲၣ် ထီလူၢ်ခိၣ်, ခဲအံၤမ့ၢ်ဝဲနီၢ်ဂံၢ် (၄) တီၤထီကၠိအိၣ်ဝဲ အလီၢ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လံ၁်စီဆှံကၠိအဆိကတၢၢ်တဖျၢၣ် လၢၦၤကညီအကျါန့ၣ်လီၤ. 
ဖဲ ၁၉၅၉ နံၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ လံ၁်စီဆှံကၠိအံၤ ဘၣ်တၢ်က့ၤသုးက့ၤအီၤဆူ သရၣ်ဝ့ၢ်တူးကၠိကရၢၢ်ပူၤ လၢဝ့ၢ်တကူၣ်န့ၣ်လီၤ. တုၤလီၤဆူ (၁၈၆၄) နံၤန့ၣ် ကၠိအံၤဘၣ်တၢ်သုးက့ၤကဒီးအီၤဆူ ကီၢ်ပံၤယီၤဘျၢထံဝဲၤလီၢ်ခၢၣ်သး ဝ့ၢ်တကူၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢကၠိခိၣ်, ကၠိအထြၢးစတံတဖၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ တၢ်လိၣ်ဘၣ်တၢ်လီၢ်အသီတတီၤ လၢလံ၁်စီဆှံ ကၠိအဂီၢ်အဃိ ဖဲ(၁၈၉ဝ) နံၣ် သုးက့ၤကၠိအလီၢ်ဆူ လံ၁်စီဆှံကၠိကရၢၢ်အ့စ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲဟီၣ်ခိၣ် တၢ်ဒုးခံဘျီတဘျီ (၁၉၃၈-၁၉၃၅) နံၣ်န့ၣ် တၢ်ဒုးဝံၤဝဲဒၣ်ဖဲ (၁၉၄၅) နံၣ်ဒီး ကၠိအံၤဘၣ်တၢ်သုးက့ၤအီၤဆူ အ့စ့ၣ်လံ၁်စီဆှံကၠိ တၢ်လူၢ်ခိၣ်ဖဲ (၁၉၄၅) နံၣ်ဒီးအိၣ်ဝဲ တုၤအဆၢကတီၢ်ခဲအံၤန့ၣ်လီၤ. 
တၢ်ဆၢကတီၢ်လီၤတဲ၁်တူ၁်ဝဲ ဖဲလံ၁်စီဆှံကၠိပိ၁်ခွါမ့ၢ်ဂ့ၤ, ပိ၁်မုၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ဘၣ်တၢ် က့ၤသုးက့ၤအီၤဆူ အ့စ့ၣ်တၢ်လူၢ်ခိၣ် အဆၢကတီၢ်အခါ သရၣ်အဲန့ၢ်ဒံၢ်ဝါဒီး ကၠးအ့တၢ် အိၣ်ဖှိၣ်သူၣ်က့သးၦၢ်တဖၣ် အိးထီၣ်လံ၁်စီဆှံကၠိအဆိကတၢၢ် ဖဲကၠးအ့တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် အပူၤဖဲ (၁၉၃၁) နံၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဆၢကတီၢ် တရံးအသးဒီးဖဲဟီၣ်ခိၣ် တၢ်ဒုးခံဘျီတဘျီ အခါ ကၠိဘၣ်တၢ်ပ၁်ကတီၢ်အမဲ၁်ညါ ပၦၤကလု၁်ဂဲၤလိ၁်ဃ့ထံဃ့ကီၢ်အဃိ တၢ် တဘၣ်လီၢ်ဘၣ်စးအိၣ်ထီၣ်ကဒီး သန၁်က့ကၠိအံၤ ဘၣ်တၢ်ဟးစိ၁်ဝ့ၤဝီၤအီၤဆူ သဝီလၢခိ တတီၤဝံၤတတီၤလီၤ. လၢခံကတၢၢ် (၁၉၅၆)နံၣ် လါနူၤအါရံၣ် (၂၄) သီ, သူၣ်က့သးၦၢ် သသမါတဖၣ် အိၣ်ဖှိၣ်စံၣ်ညီၣ်တဲ၁်က့ၤဝဲလၢ တၢ်ကသုးက့ၤကၠိအံၤဆူ ကၠးအ့န့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်ဖဲန့ၣ်တုၤခဲအံၤ ကၠိအိးထီၣ်က့ၤဝဲအလီၢ်ဖဲ ကၠိအိၣ်ဝဲအခဲအံၤန့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်လၢ (၁၉၅၆) နံၣ် ကၠိအံၤလဲၤတၢ်လၢ ကစၢ်ဒၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. တုၤလီၤက့ၤလၢ (၁၉၆၈) နံၣ် ဒ်သိးကၠိအံၤလဲၤတၢ် ကသ့ဝဲကဆူၣ်ထီၣ်အဂီၢ် တၢ်ဒုးကဲထီၣ်က့ၤအီၤလၢ ကီၢ်လံ၁်စီဆှံကၠိဒီး ကိးန့ၢ်အမံၤလၢ ကီၢ်ဖၣ်အၣ်-မီၣ်လမၠဲၣ် တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ဖုကံၣ်ကူၣ် လံ၁်စီဆှံကၠိ ကၠးအ့န့ၣ်လီၤ.
ဖဲကီၢ်ကၠးအ့ ကဲထီၣ်က့ၤ ဆၢထၢၣ်က့ၤဝဲဒ် ကီၢ်တဘ့ၣ်အသိးအခါ ကီၢ်ဖၣ်အၣ်-မီၣ်လမၠဲၣ်အးလီၤက့ၤ ဖုကံၣ်ကူၣ်လံ၁်စီဆှံကၠိဆူ ကီၢ်ကၠးအ့ဝံၤအလီၢ်ခံဝံၤ ကီၢ် ဖၣ်အၣ်-မီၣ်လမၠဲၣ်ဖိလံၤတဖၣ် စံးဝဲလၢ ပကမၤသီအီၣ်သီန့ၣ်လီၤ. စိၤဆၢကတီၢ်ဖဲ အခါန့ၣ် ပကဃုမၤန့ၢ်ဘၣ်တၢ်လီၢ်လၢ အကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲဒီး ပကီၢ်လံ၁်စီဆှံကၠိအဂီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအကီမးဘၣ်ဆၣ် ယွၤမၤန့ၢ်ၦၤအဃိ ကဲထီၣ်ဝဲတၢ်ညီညီဖိန့ၣ်လီၤ. လၢခံ ကတၢၢ်ပမၤန့ၢ်ဘၣ် ဟီၣ်ခိၣ်လၢ ပကတ့ထီၣ်ပလံ၁်စီဆှံကၠိအသီအံၤလၢ ဝ့ၢ်တၢ်ကြဲၢ်န့ၣ် လီၤ. ပကီၢ်လံ၁်စီဆှံကၠိကရၢၢ် အဟီၣ်ခိၣ်အိၣ်ဝဲဒၣ် (၁၅) အ့ကၢၣ် ဒီးပသူၣ်ထီၣ်ဘၣ် ကၠိအတၢ်သူၣ်ထီၣ်တဖျၢၣ်ဘၣ်တဖျၢၣ် ဒ်ကၠိအက့ၢ်အဂီၤ လိၣ်ဝဲအသိးန့ၣ်လီၤ. 
ပကီၢ်ဖၣ်အၣ်-မီၣ်လမၠဲၣ်လံ၁်စီဆှံကၠိ လၢအိၣ်သူၣ်လီၤအသးလၢ ဝ့ၢ်တၢ်ကြဲၢ်အံၤ ပစးထီၣ်အိးထီၣ်ဘၣ်ပကၠိအတၢ်မၤလိဖဲ (၂ဝ၁၂)နံၣ်ဒီး အိၣ်လံ (၁၁) နံၣ်န့ၣ်လီၤ. ပကီၢ်ကၠိအတၢ်တိ၁်ထူမ့ၢ်ဝဲ‘‘ဂဲၤဆၢထၢၣ် ကပီၤထီၣ်တက့ၢ်’’ ၆ဝး၁ န့ၣ်လီၤ. ပကီၢ်ဖၣ်အၣ်-မီၣ်လမၠဲၣ်လံ၁်စီဆှံကၠိအံၤ မ့ၢ်လၢကစၢ်ယွၤအဘျုးအဖှိၣ်အဃိ လၢ အနံၣ် (၁ဝ) အတီၢ်ပူၤ ဆံးစၢ်ထီၣ်ဘၣ်ဖိမုၣ်ဖိခွါ ၦၤမၤယွၤအတၢ်မၤ C.TS (၆၅) ဂၤ L.Th(၇၁) ဂၤ Special(၇) ဂၤ Music(၂ဝ) ဂၤခဲလၢ၁် ပ၁်ဖှိၣ်အိၣ်ဝဲလံ (၁၆၃) ဂၤလံန့ၣ်လီၤ. 
တနံၤအံၤ ပအိးထီၣ်ဘၣ်က့ၤပကၠိဖဲ (၇.၆.၂ဝ၂၃) မုၢ်သၢနံၤ ဂီၤ (၁ဝးဝဝ) နၣ်ရံၣ်န့ၣ်လီၤ. (၆.၆.၂ဝ၂၃) ဂီၤ (၁ဝးဝဝ) နၣ်ရံၣ်အိၣ်ဒီး ကၠိပၢဆှၢတၢ်ကမံးတံ၁် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်န့ၣ်လီၤ.

က. ကၠိတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတဖၣ်
က. (၂ဝ၂၃-၂ဝ၂၄) တၢ်မၤလိနံၣ်အပူၤ ပကၠိဖိအိၣ်ဝဲ C.TS  (၄ဝ) ဂၤ L.Th (၆၆) ဂၤ Special (၇၃)ဂၤ ဒီး Music(၇) ဂၤ ခဲလၢ၁်ပ၁်ဖှိၣ်အိၣ်ဝဲ (၁၁၆) ဂၤ န့ၣ်လီၤ.

ခ.သရၣ်,သရၣ်မုၣ်သိၣ်လိတၢ်လၢ၁်ဆၢလၢ၁်ကတီၢ်အိၣ်ဝဲ
မုၣ် (၈) ဂၤဒီး ခွါ (၃)ဂၤ, ခီဖးသရၣ်သရၣ်မုၣ် ခွါ (၂) ဂၤ, မုၣ်(၁) ဂၤ, ခဲလၢ၁် (၁၄) ဂၤန့ၣ်လီၤ.

ဂ. ၂ဝ၂၂-၂ဝ၂၃ တၢ်မၤလိနံၣ် ကၠိဖိလၢအဖျိထီၣ်
C.TS(၆) ဂၤ  L.Th(၉) ဂၤ Special (၃) ဂၤ, ဒီး Music (၇) ဂၤ ခဲလၢ၁်ပ၁်ဖှိၣ်အိၣ်ဝဲ (၂၅) ဂၤန့ၣ်လီၤ. 

ဃ. ကၠိအတၢ်မၤလိမၤဒိးတဖၣ်မ့ၢ်ဝဲ
C.TS- သၢနံၣ်တၢ်မၤလိ
       L.Th- လွံၢ်နံၣ်တၢ်မၤလိ
Music- ခံနံၣ်တၢ်မၤလိ ဒီး
Special- တနံၣ်တၢ်မၤလိ တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

သရၣ်မုၣ်ဒီးကထၢၣ်လဘၤနိၣ်

ကၠိခိၣ်ဒိၣ်

ကီၢ်ပၠံၣ်-သၣ်ယဝတံၣ်ကညီဘျၢထံခရံ၁်ဖိ လံ၁်စီဆှံကၠိအံၤ ဘၣ်တၢ်စး ထီၣ်အီၤဖဲ (၁၉၄၈) နံၣ် ဒ်ကီၢ်တၢ်သးခုကစီၣ်အကၠိ ဖဲသၣ်ယၣ်ဝတံၣ်လၢၦၤလၢအသး ဆူၣ်လၢကမၤ တၢ်သးခုကစီၣ်တၢ်မၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤလိအကတီၢ် မ့ၢ်ဝဲ (၆)လါ တၢ်မၤလိ ယၦၤပၢဆှၢနဲၣ်ကျဲသိၣ်လိတၢ်မ့ၢ်ဝဲ သရၣ်မုၣ်အိကလ့ (ကူမံနဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်) ဒီးကၠိဖိအဆိကတၢၢ်အိၣ်ဝဲ (၇) ဂၤလီၤ. ကၠိအံၤဘၣ်တၢ်ပၢဆှၢအီၤ လၢကမံးတံ၁်ဆၣ် တဖု လၢကၠိဃုထၢပ၁်လီၤဝဲဒီး ၦၤအခိၣ်မ့ၢ်ပဒိၣ်ဖိကွ့န့ၣ်လီၤ. ကီၢ်တၢ်သးခုကစီၣ်ကၠိ အံၤ ဘၣ်တၢ်အိးထီၣ်အီၤ တနံၣ်ဝံၤ တၢ်ဆိကတီၢ်အီၤခီဖျိ ၦၤကလု၁်တဖၣ် အတၢ်ဂံၢ် ဂု၁်လိ၁် သးဒီး ထံကီၢ်တမု၁်တခုၣ်အဃိလီၤ.
ကၠိအံၤဘၣ်တၢ်အိးထီၣ်ကဒါက့ၤအီၤဖဲ (၁၉၅၅) နံၣ် ယကီၢ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် (၆၈) ဘျီတဘျီလၢ လီၤဘၣ်ဖဲ ဝ့ၢ်လဲးပတါအကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကၠိတၢ်မၤလိစးထီၣ်က့ၤဖဲ လါမ့ၤဒီး ကၠိခိၣ်မ့ၢ်ဝဲသရၣ်သီရၣ်ဒီး သရၣ်, သရၣ်မုၣ်လၢမၤသကိးတၢ်တဖၣ်မ့ၢ်ဝဲ သရၣ်မုၣ်ဖလီရ့ၣ်ဒီး သရၣ်ယိၤစ့ၣ်တဖၣ်လီၤ. ဖဲ (၁၉၅၈) နံၣ်န့ၣ် သရၣ်အီၣ်သၣ်ထူ မ့ၢ်ကၠိခိၣ်, ဒီးဖဲ (၁၉၅၉) နံၣ်န့ၣ် သရၣ်မီၣ်လူ မ့ၢ်က့ၤကၠိခိၣ်ဒီး ၦၤမၤသကိးတၢ်တဖၣ် မ့ၢ်ဝဲ သရၣ်မုၣ်ဖလီရ့ၣ်ဒီး သရၣ်ကံဒိၣ်တဖၣ်လီၤ. ကၠိတၢ်မၤလိ အတီၤဘၣ်တၢ်သုး ထီထီၣ်အီၤဆူ (၃) နံၣ်တၢ်မၤလိန့ၣ်လီၤ. ဖဲ (၁၉၆၅-၁၉ရဝ) နံၣ်န့ၣ် သရၣ်မုၣ်ဖလီရ့ၣ်မ့ၢ် ကၠိခိၣ်ဒီး ပဒိၣ်ဘိဘိကၠံနု၁်လီၤ သိၣ်လိစၢၤတၢ်န့ၣ်လီၤ. (၁၉၇ဝ-၁၉ရ၃) နံၣ် ကတီၢ် သရၣ်မုၣ်ခြံၣ်စဲသမၢၣ် မ့ၢ်တၢ်သးခုကစီၣ်ကၠိခိၣ် ယဒီးဖဲ (၁၉၇၃) နံၣ်အံၤ မ့ၢ်လၢ ထံဖိကီၢ်ဖိလၢ ကဟဲလီၤမၤလိတၢ်တအိၣ်ဘၣ် ဒီးလၢတၢ်မၤဘူၣ်မၤတီၢ် အတၢ်ကီတၢ်ခဲ တဖၣ်အိၣ်ထီၣ်အဃိ ကၠိဘၣ်တၢ်ဆိကတီၢ်ကွံ၁်အီၤန့ၣ်လီၤ. 
မ့ၢ်လၢကစၢ် ယွၤအဘျုးအဖှိၣ်အဃိ ကၠိအံၤ ဘၣ်တၢ်အိးထီၣ်က့ၤအီၤဖဲ (၂ဝဝ၄) နံၣ် ယလါယူၤ (၂)သီ ယကၠိခိၣ်မ့ၢ်ဝဲ သရၣ်မုၣ်အဲလ့ၣ်ဖီဒီး သရၣ်မုၣ်ထြံထၣ်ထူ, သရၣ်မုၣ်အဲၣ်ဆၢခုၣ်တဖၣ်မ့ၢ်ဝဲ သရၣ်မုၣ်သိၣ်လိတၢ်တဖၣ်, ညါကဲလ့ၣ် မ့ၢ်ကၠိၦၤပၢၤ စ့, နီၢ်ဟဲလၢၢ် မ့ၢ်ကၠိဝဲၤဒၢးခိၣ် ဒီးကၠိဖိအိၣ် (၁၂) ဂၤန့ၣ်လီၤ. 
ကၠိအတၢ်တိ၁်ထူ - ခရံာ်အတၢ်ကိးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်သးခုကစီၣ်အဂီၢ်
မးသဲ ၂၈း၁၉-၂ဝ, မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး လဲၤဒုးကဲထီၣ်ၦၤအကလု၁်တဖၣ် ခဲလၢ၁် လၢယပျဲၢ်ယဘီၣ်တက့ၢ်. ဒီးဘျၢအီၤလၢပၢ်, ဒီးဖိခွါ ဒီးသးစီဆှံအမံၤအပူၤတက့ၢ်. ဒီး သိၣ်လိသီလိအီၤ, ဒ်သိးအကတိၢ်န့ၢ် ကယဲၢ်တၢ်လၢ ယမၤလိ၁်တ့ၢ်သုခဲလၢ၁်တက့ၢ်. ဒီးကွၢ်ကွၢ်ယအိၣ်ဒီးသု ကိးမုၢ်နံၤမုၢ်နၤဒဲး တုၤတၢ်အစိၤကတၢၢ်လီၤ.

သရၣ်မုၣ်ဒိၣ်အဲလ့ၣ်ဖီ
                ကၠိခိၣ်