Karen Baptist Convention

ကီၢ်ပကိတကူၣ် ကညီဘျၢထံလံ၁်စီဆှံကၠိအံၤ ဘၣ်တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်အီၤလၢ ကီၢ်ပကိတကူၣ် ခိၣ်နၢ်, သရၣ်သမါတဖၣ် ဖဲ (၂ဝဝ၅-၂ဝဝ၆) တၢ်မၤလိနံၣ်န့ၣ်လီၤ. ကၠိအံၤအိၣ်သူၣ်လီၤအသးဖဲ ကဝီၤဖးဒိၣ် (၄) တီၣ်ယၣ်ကူကျဲ, အဲတကီၣ်ဝ့ၢ် , ပကိကီၢ် ဆၣ်, ပကိကီၢ်ဒိၣ်န့ၣ်လီၤ. ကီၢ်လံ၁်စီဆှံကၠိကရၢၢ်အံၤ အိၣ်ဖဲ ကီၢ်ပကိတကူၣ် အဟီၣ် ခိၣ်လီၢ်အပူၤဒီး အကဝီၤအလဲၣ်မ့ၢ်ဝဲ ခီၣ်ယီၢ် (၄၅ဝ x ၄၅ဝ) န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤလိနံၣ် စးထီၣ်အခီၣ်ထံးအဝီန့ၣ် တၢ်သိၣ်လိအတီၤ မ့ၢ်ဝဲ တီၤထီယွၤဂ့ၢ်ပီညါတၢ်မၤလိ (L.Th) ဒီး ခွဲးလီၤဆီ (Special) တၢ်မၤလိအတီၤန့ၣ်လီၤ. (၂ဝ၁ဝ) နံၣ် ၦၤကညီဘျၢထံ ခဝ့ရှၢၣ်ကမျၢၢ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လီၤဘၣ်ဖဲ ကီၢ်ထးခီအခါ ဘၣ်တၢ်တူၢ်လိ၁် ပကၠိအံၤ ဒ်အမ့ၢ် ၦၤကညီဘျၢထံခဝရှၢၣ်ယွၤဂ့ၢ်ပီညါဝဲၤကျိၤအကၠိတဖျၢၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ. တရဲၣ်ဃီ ဘၣ် တၢ်တူၢ်လိ၁်အီၤဒ်အမ့ၢ် ကီၢ်ပယီၤဘျၢထံယွၤဂ့ၢ်ပီညါဝဲၤကျိၤ အကၠိတဖျၢၣ်အသိးန့ၣ် လီၤ. 
ကၠိခိၣ်အဆိကတၢၢ်မ့ၢ်ဝဲ သရၣ်မုၣ်ဒိၣ်မုၢ်စိ န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်မ့ၢ်လၢ ၦၤကညီ ဘျၢထံခဝ့ရှၢၣ်ယွၤဂ့ၢ်ပီညါဖၠၣ်စိမိၤ သရၣ်သိၣ်လိတၢ် လၢ၁်ဆၢလၢ၁်ကတီၢ်အဃိ (၂ဝဝ၆) နံၣ် ကီၢ်ကမျၢၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လီၤဘၣ်ဖဲ ကူသၣ်ဒ့ခရံာ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ကတီၢ် စံၣ် ညီၣ်အၢၣ်လီၤပ၁်ဂၢၢ်ပ၁်ကျၢၤဟ့ၣ်က့ၤ ကၠိခိၣ်မူဒါလီၢ်လၤဆူ သရၣ်ဒိၣ်မီလ့အအိၣ် န့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်ဖဲ (၂ဝဝ၆- ၂ဝဝရ) တၢ်မၤလိနံၣ်န့ၣ် ကၠိခိၣ်မ့ၢ်ဝဲ သရၣ်ဒိၣ်မီလ့ န့ၣ် လီၤ. (၂ဝဝ၈ - ၂ဝဝ၉) တၢ်မၤလိနံၣ်တၢ်ပျၢ်ကၠိအကတီၢ်န့ၣ် သရၣ်ဒိၣ်မီလ့ အိၣ်ဘှံး က့ၤလၢကၠိခိၣ်အလီၢ်ဒီး ဟ့ၣ်မူဟ့ၣ်ဒါက့ၤ ကၠိခိၣ်လီၢ်လၤအံၤဆူ သရၣ်မုၣ်ခုၣ်လၣ်ဖီ အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်ဖဲ (၂ဝဝ၉-၂ဝ၁ဝ) တၢ်မၤလိနံၣ် ဒီးတုၤခဲအံၤ ကၠိခိၣ်မ့ၢ်ဝဲ သရၣ်မုၣ်ဒီးကထၢၣ်ခုၣ်လၣ်ဖီန့ၣ်လီၤ. 
(၂ဝဝ၉-၂ဝ၁ဝ) တၢ်မၤလိနံၣ်န့ၣ် ပကီၢ်လံ၁်စီဆှံကၠိ ပဒုးအိၣ်ထီၣ်ဘၣ် တၢ် သိၣ်တၢ်သီမိၢ်ၦၢ် ဒီးတၢ်သိၣ်တၢ်သီအဒ့တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ကၠိကမံးတံ၁်မၤတၢ် ဒီးကၠိထြၢး စတံဘၣ်တၢ်ကရၢကရိထီၣ်အီၤန့ၣ်လီၤ. (၂ဝဝ၉-၂ဝ၁ဝ) ထြၢးစတံအၦၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ် နီၤ (၁) တဂၤမ့ၢ်ဝဲ သရၣ်ဒိၣ်ဒီးကထၢၣ်ဒဲနယဲၣ်ထူ ဒီး (၂) ဂၤတဂၤမ့ၢ်ဝဲ သရၣ်ဒိၣ် ကၠီၣ်စိန့ၣ်လီၤ. (၂ဝ၁၅ - ၂ဝ၁၆) တုၤ (၂ဝ၂ ဝ- ၂ဝ၂၁) တၢ်မၤလိနံၣ်အဂီၢ် ထြၢးစတံ အၦၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤ (၁) တဂၤမ့ၢ်ဝဲ သရၣ်မုၣ်ဒိၣ်ဒီးကထၢၣ်မုၢ်စိဒီး (၂) ဂၤတဂၤမ့ၢ်ဝဲ သရၣ်ဒိၣ်သးကျၢၤန့ၣ်လီၤ. (၂ဝ၂၂ - ၂ဝ၂၃) တၢ်မၤလိနံၣ် ဒီးတုၤခဲအံၤ ထြၢးစတံ အၦၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤ (၁) တဂၤမ့ၢ်ဝဲ သရၣ်ဒိၣ်ဒီးထၢၣ် ယွၤဘျုးထူဒီး (၂) ဂၤတဂၤ မ့ၢ်ဝဲ သရၣ်ဒိၣ်လီဒၢၣ်န့ၣ်လီၤ. 
(၂ဝဝ၉ - ၂ဝ၁ဝ) တုၤ (၂ဝ၁၁ - ၂ဝ၁၂) တၢ်မၤလိနံၣ်အဂီၢ် ကၠိခိၣ်စၢၤမ့ၢ်ဝဲ သရၣ်ဒိၣ်ရှမူၤအ့လးန့ၣ်လီၤ. (၂ဝ၁၃ -၂ဝ၁၄) တုၤ (၂ဝ၁၅ -၂ဝ၁၆) တၢ်မၤလိနံၣ် အဂီၢ် ကၠိခိၣ်စၢၤမ့ၢ်ဝဲ သရၣ်ဒိၣ်ဒီးကထၢၣ်မိစဲးသ့ န့ၣ်လီၤ. (၂ဝ၁၉ - ၂ဝ၂ဝ) တုၤ ခဲအံၤ ကၠိခိၣ်စၢၤမ့ၢ်ဝဲ သရၣ်ရီးကံၣ်စ့ န့ၣ်လီၤ. 
(၂ဝ၂၃ -၂ဝ၂၄) တၢ်မၤလိနံၣ်အဂီၢ် သရၣ်သိၣ်လိတၢ် လၢ၁်ဆၢလၢ၁်ကတီၢ် အိၣ် (၅) ဂၤ ဒီးမု၁်သးမၤကလီ အိၣ်ဝဲ (၈) ဂၤန့ၣ်လီၤ. (၂ဝ၂၂ -၂ဝ၂၃) တၢ်မၤလိနံၣ် တၢ်ထၢဖှိၣ်က့ၤ ကီၢ်လံ၁်စီဆှံကၠိအတၢ်သူၣ် ထီၣ်စရီအခါ တၢ်သူၣ်ထီၣ်လၢအမ့ၢ် ကၠိခိၣ်အိၣ်ဟံၣ် တကထၢ (၁) ဖျၢၣ်, ကၠိခိၣ်စၢၤ အိၣ်ဟံၣ်တကထၢ (၁) ဖျၢၣ် , သရၣ်သမါအိၣ်ဟံၣ် ခံကထၢ ခံကဆူး (၁) ဖျၢၣ်, ပိ၁်မုၣ် ဖိအဂီၢ်ကၠိဒွဲခံကထၢ (၁) ဖျၢၣ်, ပိ၁်ခွါဖိအဂီၢ် ကၠိဒွဲ (အဖီလ၁်) ဒီးလံ၁်ဖှိၣ်ဒၢး (အခၢၣ် သး) အဂီၢ်တၢ်သူၣ်ထီၣ် ခံကထၢဒီးတဝ၁် (၁) ဖျၢၣ်, တၢ်သိၣ်လိအလီၢ် တကထၢ ခံဒၢး (၁) ဖျၢၣ်, တၢ်ဘါလီၢ်ဒီး ကၠိဝဲၤဒၢး (အဖီခိၣ်) ဒီးတၢ်သိၣ်လိလီၢ်အဂီၢ် (အဖီလ၁်) တၢ် သူၣ်ထီၣ်မိၢ်ၦၢ်ခံကထၢ (၁) ဖျၢၣ်, တၢ်ပ၁်ဖှိၣ်ထီရီၤအဂီၢ် တၢ်သူၣ်ထီၣ်တကထၢ (၁) ဖျၢၣ် ဒီးတၢ်အီၣ်မ့ၤအလီၢ်တကထၢ (၁) ဖျၢၣ် န့ၣ်လီၤ.
ထံပူၤဟီၣ်လဲၤ စုမုၢ်ဒိၣ် (၂) စုမုၢ်ဒိၣ် (၁) ပူၤဒီး (၄) စုမုၢ်ဒိၣ် (၁) ပူၤန့ၣ်လီၤ. 
တၢ်သိၣ်လိအတီၤမ့ၢ်ဝဲ တီၤထီယွၤဂ့ၢ်ပီညါတၢ်မၤလိ L.Th, တီၤခၢၣ်သးယွၤဂ့ၢ်ပီညါတၢ်မၤလိ (C.Th) ဒီး ခွဲးလီၤဆီ (Special) တၢ်မၤလိအတီၤန့ၣ်လီၤ. (၂ဝ၂၃ - ၂ဝ၂၄) တၢ်မၤလိနံၣ်န့ၣ် ပစးထီၣ်ဘၣ်တၢ်မၤလိတီၤ အသီတတီၤလၢအမ့ၢ် (B.T.S) န့ၣ်လီၤ.

သရၣ်မုၣ်ဒိၣ်ဒီးကထၢၣ်ခုၣ်လၣ်ဖီ
                ကၠိခိၣ်

ဖုစီၤဘူးလံ၁်စီဆှံကၠိ မ့ၢ်ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်ကထါ ကၠိစီဆှံတဖျၢၣ်လၢ အအိၣ် ဖျဲၣ်ထီၣ်ဝဲလၢ ကီၢ်မၠီမၠးအပူၤ ဖဲ ၁၉၆၉ နံၣ် အတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ကၠိအမီထိၣ်မ့ၢ်ဝဲ ‘‘ယဂီၢ်ယမူမ့ၢ်ခရံာ်’’  ဖံးလံးပံၤ ၁း၂၁ န့ၣ်လီၤ. ကၠိအံၤအိၣ်သူၣ်လီၤအသးဖဲ ကမျၢကမါ လၢ အစီၤစုၤဒီး ဝ့ၢ်မၠီမၠး သၢမံၤလ၁်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢ တၢ်လိၣ်ဘၣ်နီၢ်နီၢ်အဃိ ဖုစီၤဘူးလံ၁်စီဆှံ ကၠိအံၤ , ဟဲအိၣ်ထီၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. ကၠိအံၤ ကအိၣ်ထီၣ်အဂီၢ် ၦၤလၢ အဟ့ၣ်လီၤအသး, ကိးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်, တီခိၣ်ရိၣ်မဲ 
သုးတၢ်ကျဲၤတၢ်လၢ ကၠိအတၢ်လိၣ်တဖၣ်အဂီၢ် မ့ၢ်ဝဲ သရၣ်ထိကၠဲၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်မၤလၤကပီၤယွၤဒီး ဖုစီၤဘူးအဂီၢ် ကၠိအံၤဘၣ်တၢ်ယုၢ် န့ၢ်အမံၤလၢ ဖုစီၤဘူးလံ၁်စီဆှံကၠိ န့ၣ်လီၤ. သရၣ်အဆိကကတၢၢ်လၢ ကၠိအံၤမ့ၢ်ဝဲ သရၣ်ဒိၣ်မျီ၁်လီၤ ဒီးသရၣ်ဒိၣ်ဝါဒိၣ် န့ၣ်လီၤ. ကၠိခိၣ်အဆိကတၢၢ်တဂၤမ့ၢ်ဝဲ သရၣ်ဒိၣ် မျီ၁်လီၤ ယကၠိခိၣ်ခံဂၤတဂၤမ့ၢ်ဝဲ သရၣ်ဒိၣ်ဝါဒိၣ် ဒီးကၠိခိၣ်သၢဂၤတဂၤမ့ၢ်ဝဲ သရၣ်မုၣ်ဒီး ကထၢၣ်လီရၣ်မိ န့ၣ်လီၤ. ကၠိစးထီၣ်အိးထီၣ်အသး ဃု၁်ဒီးတၢ်ဘါအတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲဖဲ ၁၉၆၉ လါအီကူ၁် ၁၇ သီဒီး တၢ်စးထီၣ်ကၠိဖဲ လါအီကူ၁် ၁၈ သီန့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၁၉၉၄ နံၣ်န့ၣ် ကၠိအတၢ်လဲၤၦဲၤထီၣ် ၂၅ နံၣ် ဒီးလၢတၢ်ပနီၣ်အဂီၢ် တၢ်သူၣ်ထီၣ်က့ၤဝဲယူဘလံၤအတၢ်သူၣ်ထီၣ် ခံကထြၢတဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၂ဝ၁၉ န့ၣ် ကၠိအတၢ်လဲၤၦဲၤထီၣ်ဝဲဒၣ် အနံၣ် (၅ဝ) ယအိၣ်ဒီး တၢ်ပနီၣ်လၢအမ့ၢ် ႇူဘလံၤ အလၢၢ်ထူၣ် ယဖျိကၠိၣ်ဟံၣ်ခံဖျၢၣ် (ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤတဖျၢၣ်ဒီး ထံဂၤကီၢ်ဂၤတဖျၢၣ်) န့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်လၢ ကၠိစးထီၣ်အိးထီၣ် အသးတုၤလၢ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ကၠိအတၢ်တိ၁်လၢ ဘၣ်တၢ်ဟံးဃ၁်စိ၁်မူအီၤ မ့ၢ်ဒ်လ၁် အံၤအသိးန့ၣ်လီၤ. 
၁. ဒ်သိးဖိမုၣ်ဖိခွါတဖၣ် ကအိၣ်ဘၣ်လံ၁်စီဆှံကၠိ မၤလိဘၣ်ကစၢ်ယွၤအကလုၢ် ကထါ, ခရံ၁်ဖိအတၢ်စူၢ်တၢ်န၁် , ဒီးထူဂ့ၢ်ယွၤကျိၤလၢ အဘၣ်ဝဲတီဝဲအဂီၢ်.
၂.  ၦၤလၢအသူၣ်အိၣ်သးအိၣ် မၤကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤ ယသးအိၣ်မၤတၢ်သးခုကစီၣ် အတၢ်မၤတဖၣ် ကမၤဘၣ်ဝဲအဂီၢ်
၃.  ဒ်သိးကဒုးအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ယွၤအခ့အၦၤ ၦၤမၤတၢ်ဖိလၢ ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤ ဒီးမၤစၢၤ ဘၣ်က့ၤမိၢ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖၣ် အတၢ်လိၣ်အဂီၢ်. 
၄. ဒ်သိးကကတဲ၁်ကတီၤသိၣ်လိကၠိဖိမုၣ်ခွါ လၢကသ့ကဲခိၣ်ကဲနၢ်လၢ သူၣ်ဂ့ၢ်သး ကျိၤ
၅.  ၦၤလၢသးအိၣ်မၤလိကစၢ်ယွၤ ကလုၢ်ကထါတဖၣ် ကမၤလိဘၣ်တၢ်လၢ တၢ် လၢ၁် ဘူၣ်လၢ၁်စ့ၤစှၤစှၤအဂီၢ်.
ကၠိတဖျၢၣ်အံၤ အတၢ်လဲၤအိၣ်ဒီး အတၢ်ကီတၢ်ခဲအါမးဘၣ်ဆၣ် လၢယွၤ အဘျုးအဃိ လဲၤတရံးအသးတုၤမုၢ် မဆါတနံၤဒီး ဆံးစၢ်ထီၣ်ဘၣ်ၦၤမၤကစၢ်ယွၤအတၢ် မၤသ့ၣ်တဖၣ် အါမးန့ၣ်လီၤ.

သရၣ်ထူခုၣ်

ကၠိခိၣ်

ကိၣ်သၣ်ဖၠူၣ်ယွၤဂ့ၢ်ပီညါစ့ၤမ့ၤနရံ ဘၣ်တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်အီၤဖဲ ၁၉၄၂ နံၣ်န့ၣ် လီၤ. မ့ၢ်လံ၁်စီဆှံကၠိလၢ အဘၣ်ထွဲဒီး ကီၢ်ပသံၣ်မၠီမၠးအတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် သကိးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် န့ၣ်လီၤ. ဖဲကၠိအံၤစးထီၣ်အသးန့ၣ် အမံၤမ့ၢ်ဒၣ် ကိၣ်သၣ်ဖၠူၣ်လံ၁်စီဆှံကၠိန့ၣ်လီၤ. ကၠိ အတၢ်တိ၁်ထူမ့ၢ်ဝဲ ‘တၢ်သ့ၣ်ညါဒီးတၢ်မၤ’’ ‘‘To Know and To Serve ’’န့ၣ်လီၤ. ကၠိအံၤဖဲဘၣ်တၢ်စးထီၣ်အီၤ အဆၢကတီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် သၢနံၣ်အတၢ်မၤလိလၢ ၦၤ ကမၤတၢ်သးခုကစီၣ်တဖၣ်အဂီၢ် ဒီးလၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ခိၣ်နၢ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၁၉၇၂ နံၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်သုးထီၣ်အီၤဆူ လွံၢ်နံၣ်အတၢ်မၤလိလၢအမ့ၢ်ဝဲ L.Th န့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၁၉၈၂ နံၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ် တနံၣ်တၢ်မၤလိလၢအမ့ၢ် ခရံ၁်ဖိတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ (Christian Education) တီၤဒီး ဖဲ ၁၉၉၇နံၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဆိကတီၢ်ကွံ၁်အီၤန့ၣ် လီၤ. ဖဲ ၁၉၈၅ နံၣ်န့ၣ်Diploma in Theology ခံနံၣ် ဟါတၢ်မၤလိ ဘၣ်တၢ်ဒုးအိၣ် ထီၣ်အီၤဒီး ဖဲ ၂ဝဝ၅ နံၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဆီတလဲက့ၤအမံၤလၢ Bechelor of Theological Studies  န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဒီး ဖဲ ၂ဝ၁၅ နံၣ်န့ၣ် မ့ၢ်လၢၦၤမၤလိတၢ်ဖိ စှၤလီၤ အဃိဒီး ဘၣ်တၢ်ဆိကတီၢ်ကွံ၁်အီၤန့ၣ်လီၤ. 
ဖဲ ၁၉၉၈ နံၣ်န့ၣ် ကၠိအံၤအမံၤဘၣ်တၢ်ကိးက့ၤအီၤလၢ ကိၣ်သၣ်ဖၠူၣ်ယွၤဂ့ၢ် ပီညါစ့ၤမ့ၤနရံ (Ko Tha Byu Theological Seminary) ဒီးဖဲနံၣ်အံၤ ဘၣ်တၢ်ဒုးအိၣ် ထီၣ်Bachelor of Theology  အတီၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၂ဝဝ၁ နံၣ်န့ၣ် L.Th, B.Th တီၤ တဖၣ် ဘၣ်တၢ်တူၢ်လိ၁်အီၤလၢ (ATESEA) န့ၣ်လီၤ. Master of Divinity (M.Div)) တီၤ ဘၣ်တၢ်စးထီၣ်အီၤဖဲ ၂ဝ၁၄ ဒီး ဘၣ်တၢ်တူၢ်လိ၁်အီၤလၢ (ATESEA) ဖဲ ၂ဝ၁၆ နံၣ်န့ၣ်လီၤ. ခဲအံၤ ပကၠိအိၣ်ဒီးတၢ်မၤလိ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ ထဲလွံၢ်နံၣ်လၢအမ့ၢ်ဝဲL.Th, B.Min, B.Th, M.Div တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်မၤလိအတၢ်ပညိၣ်ကွၢ်စိ မ့ၢ်ဒ်သိးကဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ်တဖၣ်ႇ ကဝီၤခိၣ်နၢ်တဖၣ် လၢသူၣ်ဂ့ၢ်သးကျိၤတၢ်ကဲခိၣ်ကဲနၢ်ကဂ့ၤထီၣ်ဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤလိအံၤဘၣ်တၢ်စးထီၣ်အီၤဖဲ (၄.၁၂.၂ဝ၂၃) ဟါ ၆း၃ ဝနၣ်ရံၣ် ဒီး ၦၤဟ့ၣ်တၢ်ကစီၣ်မ့ၢ်ဝဲ သရၣ်ဒိၣ်ယွၤဒုးမူ(ခဝ့ၡၢၣ်နဲၣ်ရွဲၣ်), တၢ်ထုကဖၣ်မ့ၢ်ဝဲ သရၣ်ဒီးကထၢၣ်တနၢ်ထူ(ထုးထီၣ်ရၤလီၤလံ၁်လဲၢ်ဝဲၤကျိၤ)န့ၣ်လီၤ. ၦၤဟဲထီၣ်တၢ်မၤလိတဖၣ်မ့ၢ် ကီၢ်ခၢၣ်စးလၢကီၢ်ဃိးဘ့ၣ်ဒီး ၦၤမၤလိတၢ်ဖိခဲလၢ၁်အိၣ်ဝဲ (၂၆)ဂၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤကတၢၢ်က့ၤတၢ်မၤလိအံၤဖဲ (၇.၁၂.၂ဝ၂၃)နံၣ် ဟါ ၄းဝ ဝနၣ်ရံၣ်ခီဖျိ သရၣ်ဒိၣ်အဲၣ်ဒ့အတၢ်ထုကဖၣ်န့ၣ်လီၤ. သရၣ်^သရၣ်မုၣ်လၢအသိၣ်လိတၢ်တဖၣ်မ့ၢ်ဝဲ သရၣ်ဒိၣ်အဲၣ်သီ(တၢ်မၤလိလံ၁်စီဆှံ), သရၣ်ဒိၣ်ဒီးကထၢၣ်မိစဲးသ့(Effective Leadership Style), သရၣ်ဒိၣ်အဲးပ်နးတီ(How to Improve Your Leadership Skill), သရၣ်မုၣ်ဒီးကထၢၣ်လ့ထူ(Leadership and Management) န့ၣ်လီၤ.

ဖဲ လါဒံၣ်စ့ဘၢၣ် ၁ဝသီႇ ၂ဝ၂၃နံၣ်န့ၣ် ခဝ့ၡၢၣ်ဝဲၤလီၢ်ၦၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်လဲၤရ့လိ၁်မု၁်လိ၁်သးဒီး န့ၣ်ပၠံၣ်ဒီၣ်တၢ်ရ့လိ၁်မု၁်လိ၁်ကရၢတဘျီဃီအိၣ်ဃု၁်ဒီး တၢ်မၤလၤကပီၤသကိးခရံ၁်အိၣ်ဖျဲၣ်အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါစးထီၣ်ဖဲ ဂီၤ ၉နၣ်ရံၣ်ဒီးဘၣ်တၢ်တီခိၣ်ရိၣ်မဲအီၤလၢ တၢ်သးခုကစီၣ်ဒီးမံးၡၢၣ်ဝဲၤကျိၤန့ၣ်လီၤ.

တၢ်မၤလိအံၤဘၣ်တၢ်မၤအီၤလၢ ခဝ့ၡၢၣ်ဝဲၤလီၢ်ၦၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.ဘၣ်တၢ်စးထီၣ်အီၤဖဲလါအ့ဖြ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ၦၤထီၣ်တၢ်မၤလိတဖၣ်အိၣ်ဝဲ ၁၅ဂၤဒီး တၢ်ဟ့ၣ်လီၤလံ၁်အုၣ်သးဖဲ လါဒံၢ်စ့ဘၢၣ် ၁၁သီႇ ဟါ ၁နၣ်ရံၣ်န့ၣ်လီၤ.ၦၤသိၣ်လိတၢ်မ့ၢ်ဝဲသရၣ်မုၣ်နံၣ်လၣ်ခၠံးဒီး ၦၤမၤစၢၤတၢ်မ့ၢ်ကျိၣ်စ့ဒီးတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်ဝဲၤကျိၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲ လါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ် ၂၇သီႇ ၂ဝ၂၃နံၣ် န့ၣ်အိၣ်ဒီး ၦၤမၤလိတ့ၢ်ဖၠၣ်စိမိၤကၠိဖိတဖၣ်အတၢ်ရ့လိ၁်မု၁်လိ၁်သး တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤဘၣ်တၢ်မၤအီၤဖဲ ဖုသၣ်ဖၠူၣ်ဘျီၣ်ရိဖှိၣ်ႇ စ့ၤမ့ၤနရံတၢ်လူၢ်ခိၣ်ႇ အ့စ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ပညိၣ်-မ့ၢ်ဒ်သိးကမၤလၤကပီၤက့ၤ ပၦၤကလု၁်ကညီခိၣ်နၢ်လၢအအိၣ်ဆိ လဲၤဆိလၢတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ႇ တၢ်ကဲခိၣ်ကဲနၢ်လၢ တၢ်ဖံးတၢ်မၤအပူၤတဖၣ်တကးဒံးဘၣ် ကအိၣ်ဒီးတၢ်ရ့လိ၁်မု၁်လိ၁်သးဒီး ကမၤသကိးတၢ်ဒီး ၦၤကညီဘျၢထံခဝ့ၡၢၣ်လၢ တၢ်ဒုဒိၣ်ထီၣ်ခိၣ်နၢ်တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါကတီၢ် ၦၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤမ့ၢ် သရၣ်ဒိၣ်ဒီးကထၢၣ်မိစဲးသ့ဒီး တၢ်ကစီၣ်မ့ၢ် သရၣ်မုၣ်းဒိၣ်ဒီးကထၢၣ်စ့လွဲၢ်ဝါ န့ၣ်လီၤ.  တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤအိၣ်ဒီး တၢ်ဒုးသ့ၣ်ညါလိ၁်သးႇ တၢ်တဲဖျါၦၤကညီဘျၢထံခဝ့ၡၢၣ် (တၢ်ဒုးဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်ခိၣ်နၢ်ဝဲၤကျိၤ)အဂ့ၢ်ႇ တၢ်ဟ့ၣ်ထီၣ်ဒီးတၢ်ကတိၤသကိး သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ၦၤဟဲထီၣ်တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤခဲလၢ၁်အိၣ်ဝဲ (၇ဝ)ဂၤဘျဲၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤဘၣ်တၢ်တီခိၣ်ရိၣ်မဲအီၤလၢ တၢ်ဒုးဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်ခိၣ်နၢ်ဝဲၤကျိၤန့ၣ်လီၤ.

ကီၢ်ဟီကတးကညီဘျၢထံလံ၁်စီဆှံကၠိ အိၣ်သူၣ်လီၤအသးလၢ ၃၁၅, ကညီတီၤထီကၠိကျဲ, တၣ်ငါဆဲၣ်တီၣ်ကဝီၤ ယဝ့ၢ်ဟီကတး (၃၁၂, ကရင်ကျမ်းစာကျောင်းလမ်း, တန်ငါးဆယ်တောင်ရပ်ကွက်, ဟသ်ာတမြို.) န့ၣ်လီၤ. ကီၢ်လံ၁်စီဆှံကၠိအံၤ အိၣ်သဃဲၤဒီး ကညီတီၤထီကၠိလၢအဘၣ်ထွဲဒီး အမဲရကၤဘျၢထံမံးရှၢၣ်နရံၣ် န့ၣ်လီၤ. ကညီတီၤထီ ကၠိတဖျၢၣ်အံၤ မံးရှၢၣ်နရံၣ်တဖၣ် ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲဒ် တၢ်သိၣ်လိအကၠိလၢ ဖိဒံဖိသၣ်ဒီး သူၣ်စၢ်သးဘီၣ်တဖၣ် ကမၤလိမၤဒိးတၢ်အဂီၢ်ဒီး ဘၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢ အမဲရကၤဘျၢထံ မံးရှၢၣ်နရံၣ်ကညီတီၤထီကၠိ (ဗြြ) န့ၣ်လီၤ. 
လၢခံဘၣ်တၢ်ကိးက့ၤအီၤလၢ (၁့်နူစျ ုၠမန ညံငါ့ ခှ့သသူ) န့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၁၉၆၆ နံၣ် ပဒိၣ်ဟံးန့ၢ်က့ၤ မံးရှၢၣ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်တဖၣ်ဒီး ကၠိအံၤဘၣ်တၢ်ဒုးကဲထီၣ်က့ၤအီၤလၢ ပဒိၣ်တီၤတၢ်သိၣ်လိကၠိန့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်ကီဖးဒိၣ်လၢ ကသိၣ်လိယုၤန့ၢ်ဖိလံၤတဖၣ်လၢ ထူဂ့ၢ်ယွၤဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. သတးဒီးခိၣ်နၢ်တဖၣ်ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ကဒုးအိၣ်ထီၣ်လံ၁်စီဆှံကၠိ ဒ်သိးဖိလံၤတဖၣ် ကမၤလိဘၣ်ထူဂ့ၢ်ယွၤဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၁၉၆၇ နံၣ်, လါယူၤ (၁) သီန့ၣ် လံ၁်စီဆှံကၠိဘၣ်တၢ်စးထီၣ်အီၤဖဲ ဝ့ၢ်ဟီကတးကညီဘျၢထံမံးရှၢၣ် ကရၢၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ကၠိအံၤစးထီၣ်အသးလၢ ၦၤမၤလိတၢ်ဖိ (၁၁) ဂၤန့ၣ်လီၤ.

ကၠိအတၢ်ကွၢ်စိ
က. ဒ်သိးကသိၣ်လိမၤစၢၤက့ၤၦၤသးဆူၣ်မၤလိလံ၁်စီဆှံ, တၢ်စူၢ်တၢ်န၁် ဒီးယွၤဂ့ၢ်ပီညါ.
ခ. ဒ်သိးကကတဲ၁်ကတီၤ ၦၤသးဆူၣ်မၤတၢ်သးခုကစီၣ်အတၢ်မၤ
ဂ. ဒ်သိးကမၤစၢၤမၤၦဲၤထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖၣ်အတၢ်လိၣ်
ဃ. ဒ်သိးကမၤဘၣ်ယွၤအတၢ်မၤလၢတၢ်လီၢ်ကိးပူၤဒဲးအဂီၢ်
င. ဒ်သိးကကျဲးစၢးဂဲၤလိ၁်လၢတၢ်ဟ့ၣ်လီၤ ယွၤဂ့ၢ်ပီညါအတၢ်မၤလိတဆီဘၣ်တဆီ
ကၠိမီထိၣ်မ့ၢ်ဝဲ ‘‘မူလၢခရံ၁်အဂီၢ်’’ ဖံ ၁း၂၁, ဒီး တနံၣ်ညါအံၤ ၂ဝ၂၂-၂ဝ၂၃ တၢ်မၤလိနံၣ် ဖျိကၠိမီထိၣ်မ့ၢ်ဝဲ ‘‘အိၣ်စံ၁်အိၣ်ကျၢၤ အိၣ်ဂၢၢ်အိၣ်ခၢၣ်’’ ၁ကရံၣ် ၁၅း၅၈, ၁ ပ့း ၅း၉-၁ဝ.

သရၣ်မုၣ်သတိၢ်ဖီ
ကၠိခိၣ်
ကီၢ်ဟီကတးကညီဘျၢထံလံ၁်စီဆှံကၠိ

       တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ဖုကံၣ်ကုၣ်လံ၁်စီဆှံကၠိ ဘၣ်တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်အီၤလၢ သရၣ်ဒိၣ် အဲၣ်န့ၢ်ဒံးဝါ, သရၣ်ဒိၣ်ပျဲၢ်ဘီ, သ့ၣ်ခိၣ်ဖိလူၢ်, သ့ၣ်ခိၣ်သရူၤဖီ, သ့ၣ်ခိၣ်ပျဲၣ်ဖီ, သ့ၣ်ခိၣ်ဖါကး, သးၦၢ်ထီအူဒီးကၠးအ့တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ခိၣ်နၢ်သ့ၣ်တဖၣ် န့ၣ်လီၤ.
ကၠိဘၣ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်အီၤဖဲကၠးအ့သဝီ, နိၣ်တကီကီၢ်ဆၣ်, ကညီကီၢ်စဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်စးထီၣ်သူၣ်လီၤအသး ဖဲ (၁၉၃၁)နံၣ်ဒီး (၂ဝ၂၃)နံၣ်အံၤအိၣ်ဝဲ(၉၂)နံၣ် န့ၣ်လီၤ. ကၠိအတၢ်တိ၁်ထူမ့ၢ်ဝဲ ‘‘တီတုၤကတၢၢ်’’ လီၣ်ဖျါ ၂း၁ဝ န့ၣ်လီၤ. 
ကၠိအတၢ်မုၢ်လၢ်ကွၢ်စိမ့ၢ်ဝဲ 
(က) ဒ်သိးၦၤသးဆူၣ်မၤတၢ်သးခုကစီၣ်တဖၣ် ကသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ထူဂ့ၢ်ယွၤကျိၤအဂီၢ်.
(ခ)  ဒ်သိးတၢ်ရၤလီၤတၢ်သးခုကစီၣ် လၢကီၢ်ပံၤယီၤဒီး ကီၢ်အဂၤတဖၣ်အပူၤဒီး လၢတၢ်မၤဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ် တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ခရံ၁်ဖိတၢ်စူၢ်တၢ်န၁်ဒီး တၢ်သ့မၤတၢ်သးခုကစီၣ်အတၢ်မၤအဂီၢ်. 
(ဂ)  ဒ်သိးတၢ်မၤသကိးတၢ်ဒီး ၦၤကညီဘျၢထံခဝ့ရှၢၣ်ဒီး ကီၢ်ပယီၤဘျၢထံခဝ့ရှၢၣ် လၢတၢ်ရၤလီၤခရံ၁်အတၢ်သးခုကစီၣ် အတၢ်ဖံးတၢ်မၤအဂီၢ်.
(ဃ) ဒ်သိးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ် တနံၣ်တဘျီ, လၢတၢ်ရ့လိ၁်တၢ်ဘူၣ်သကိးဘါသကိးလၢ တၢ်န့ၢ်ဂံၢ်န့ၢ်ဘါ ယလၢသူၣ်လၢသးဒီး တၢ်မၤဝံၤတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်အဂီၢ်. 
ကၠိအတၢ်ပနီၣ်, တၢ်ဂီၤမ့ၢ်ဝဲ ထိၣ်လွံၢ်ယူၤ ဃၣ်အမဲ၁်လၢအထွဲ, အဖီလ၁်အိၣ်ဒီးလပီ, အဃၢၤဆၣ်ခံဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ.
ထိၣ်လွံၢ် - အခီပညီမ့ၢ်ယွၤအသးစီဆှံ
လပီ  - အခီပညီမ့ၢ်ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲ၁်
ဆၣ်  - အခီပညီမ့ၢ် ခရံ၁်အတၢ်ကပီၤ
အခီပညီပ၁်ဖှိၣ်မ့ၢ်ဝဲ ‘‘ၦၤလၢအယွၤအတၢ် စိ၁်တၢ်သးခုကစီၣ်ကိးဂၤဒဲးယွၤအသးစီဆှံကနဲၣ်လိအီၤလၢ ကမၤနၢၤဟီၣ်ခိၣ် အတၢ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲ၁်ဒီး ကကဲထီၣ် တၢ်ကပီၤလၢခရံ၁်အဂီၢ်’’ န့ၣ်လီၤ.

သရၣ်မုၣ်ဒံဆၢ
ကၠိခိၣ်
တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ဖုကံၣ်ကုၣ်လံ၁်စီဆှံကၠိ

        ကီၢ်တီအူပကူ ဘျၢထံလံ၁်စီဆှံကၠိ ဘၣ်တၢ်စးထီၣ်အီၤလၢ သရၣ်ဒိၣ်လဲထၣ်ဖဲ ၁၉၇၇နံၣ် လါယူၤ (၁) သီန့ၣ်လီၤ. ကၠိအတၢ်တိ၁်ထူ မ့ၢ်ဝဲ ‘‘တီတုၤအကတၢၢ်’’ န့ၣ်လီၤ.
တချုးလၢ ကီၢ်တီအူပကူဘျၢထံလံ၁်စီဆှံကၠိ အိးထီၣ်ဒံးအခါ ကီၢ်တီအူပကူတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သကိးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဒီး ကီၢ်တီအူသၣ်တီၣ်ဘှဲမိၤၦၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သကိးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖၣ် ဖံးသကိးမၤသကိးတၢ်ဒီးဒုးအိၣ်ထီၣ် လံ၁်စီဆှံကၠိတဖျၢၣ် ဖဲချၢၣ်မုၢ်ဃါသဝီ န့ၣ်လီၤ. ကၠိအံၤဘၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢ ‘‘ချၢၣ်မုၢ်ဃါ လံ၁်စီဆှံကၠိ’’ န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ် စးထီၣ်အီၤဖဲ ၁၉၆ဝ နံၣ် ယလါယူၤ (၁)သီန့ၣ်လီၤ. ကၠိအံၤ ဘၣ်တၢ်ကိးကဒီးအမံၤလၢ ‘‘ကီၢ်တီအူခရံ၁်ဖိခိၣ်နၢ်ကၠိ’’ ဒီးလၢခံကတၢၢ် ဘၣ်တၢ်ကိးက့ၤအီၤလၢ ‘‘ကီၢ်တီအူကညီဘျၢထံခရံ၁်ဖိလံ၁်စီဆှံကၠိ’’ န့ၣ်လီၤ. လၢခံမ့ၢ်လၢ တၢ်ဂ့ၢ်အါမံၤအဃိ ကၠိအံၤဘၣ်တၢ်ဆိကတီၢ်အီၤဖဲ ၁၉၇၅ နံၣ် လါဖ့းဘြူၤအါရံၤ(၂၁)သီန့ၣ်လီၤ. ဒီးဖဲ ၁၉၇၇နံၣ် ဘၣ် တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်က့ၤ ‘‘ကီၢ်တီအူပကူဘျၢထံလံ၁်စီဆှံကၠိ’’ ကၠိအိၣ်ဒီးတၢ်အၢၣ်လီၤလၢ ကီၢ်တီအူပကူ ဒီးကီၢ်တီအူသၣ်တီၣ်ဘှဲမိၤၦၤ ကမၤသကိးတၢ်န့ၣ်လီၤ.
သရၣ်မုၣ်အမတ့ၣ်ထူ
ကၠိခိၣ်
ကီၢ်တီအူပကူဘျၢထံလံ၁်စီဆှံကၠိ